Τα social media κάνουν τα παιδιά να ωριμάζουν γρηγορότερα ή το αντίθετο;

Κυκλοφορεί ένα meme σε διάφορες παραλλαγές και σίγουρα έχετε πέσει πάνω του. Η μία εικόνα γράφει «εγώ στα 12» και παρουσιάζει ένα κορίτσι με χάλια χτένισμα, τσιμπιδάκι για να μαζεύει τη φράντζα, χάλια ρούχα, σιδεράκια στα δόντια. Η δεύτερη εικόνα γράφει «τα σημερινά δωδεκάχρονα» και δείχνει ένα κορίτσι με τέλειο κούρεμα και χτένισμα, contouring στα ζυγωματικά, μπουστάκι επώνυμο, τζιν με σκισίματα - σαν να βλέπεις την Κιμ Καρντάσιαν σε κόκκινο χαλί αλλά σε ανήλικο. 

Λίγο χρόνο να ξοδέψεις στο TikTok σε teens λογαριασμούς, θα το καταλάβεις. Πού πήγαν οι φραντζούλες και τα φιογκάκια; Πού είναι οι κοντές καλτσούλες και οι φόρμες; Πού 'ναι ο Βάγκνερ, που ’ναι ο Πουτσίνι; Τι έγινε, ρε παιδιά;

© Garin Chadwick / Unsplash

Τι μεσολάβησε και τα σημερινά κορίτσια μοιάζει να έχουν πρόωρη ανάπτυξη; Μπήκαν στη ζωή όλων, και των κοριτσιών, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι ινφλουένσερς και τα ατελείωτα βίντεό τους έχουν μετατρέψει τα παιδιά που χρησιμοποιούν smartphone σε ένα στρατό μιμητών των ενηλίκων γυναικών, που νοιάζεται για την αντιγήρανση, ντύνεται και μακιγιάρεται όπως οι «μεγάλοι», αγοράζει φουλ καλλυντικά κι έχει το όνομα Sephora Kids. 

Unsplash+ In collaboration with Getty Images

Οι ενήλικοι σοκάρονται βλέποντας εννιάχρονα να κάνουν cat eyes και άλλους παπάδες με τη μάσκαρα, αλλά δεν μπορούν να κάνουν και πολλά πέρα από το να μαζέψουν το πεσμένο τους σαγόνι από το πάτωμα. Στο μεταξύ, την ίδια στιγμή που τα παιδιά ωριμάζουν αισθητικά πριν την ώρα τους, παρατηρείται κάτι μάλλον κουλό: είναι πιο ανώριμα από ποτέ σε όλα τα υπόλοιπα. Δηλαδή τα ίδια παιδιά είναι την ίδια στιγμή Sephora Kids και Puriteens.

Unsplash+ In collaboration with Getty Images

Τι μπορεί να φταίει; Ό,τι φταίει για τα περισσότερα νεόφαντα φαινόμενα: η πανδημία και τα δύο χρόνια της κοινωνικής αποστασιοποίησης σε συνδυασμό με τις συγκρίσεις στις οποίες προβαίνει κανείς όντας online και σκρολάροντας σε εικόνες και βίντεο. Στο The Anxious Generation, το best seller βιβλίο του ερευνητή Zach Rausch του New York University, αναφέρεται το εξής: «Υπήρξε μια απότομη μείωση του χρόνου [των παιδιών επί πανδημίας] χωρίς επίβλεψη και του χρόνου που αφιέρωναν με φίλους. Και πράγματα όπως το πρώτο ποτό, το σεξ, η πρώτη αμειβόμενη δουλειά, η απόκτηση της άδειας οδήγησης —τα πράγματα που καθόριζαν παραδοσιακά τη μετάβαση στα στάδια της εφηβείας— καθυστερούν. Την ίδια στιγμή, στο διαδίκτυο, τα παιδιά ωθούνται σε αυτά τα τρελά πρότυπα ομορφιάς και εκτίθενται σε μια ταχεία σεξουαλικοποίηση. Και η συνεχής σύγκριση στην οποία υποβάλλoνται στο διαδίκτυο γίνεται μείζον ζήτημα, ειδικά για τα κορίτσια. Στις έρευνές μας, η ικανοποίηση των κοριτσιών από τον εαυτό και το σώμα τους έχει πέσει από το 2010 και μετά». Τι έγινε το 2010; Ξεκίνησε το Instagram.

© freepik

Θα μπορούσε όλη αυτή η πρόωρη ανάπτυξη στην εμφάνιση των παιδιών και η καθυστέρηση στα υπόλοιπα να δημιουργήσει προβλήματα στην ενηλικίωσή τους; Ίσως. Σύμφωνα με την έρευνα του New York University, τα έφηβα κορίτσια περνούν περίπου 20 ώρες την εβδομάδα στα social media. Ο χρόνος αυτός, τουλάχιστον σε ένα μέρος του, στο παρελθόν ξοδευόταν σε πράγματα που δεν σχετίζονταν με την εμφάνιση ή τις κοινωνικές συγκρίσεις. Επίσης, η εφηβεία είναι η εποχή που το άτομο ψάχνει τα πρότυπά του. «Είναι σημαντικό», λέει ο Rausch, «να έχεις μια σχέση δούναι και λαβείν με αυτά τα πρότυπα. Όταν εκατομμύρια άνθρωποι στρέφονται προς έναν ινφλουένσερ που δεν έχει ιδέα ποιος είσαι εσύ που τον έχεις για πρότυπο, κάτι χάνεται. Έχουμε αναθέσει την καθοδήγηση στον εικονικό κόσμο».