Opinion

Το αντί-λεξικό της παρέας: Τι εννοούμε όταν δεν λέμε αυτό που σκεφτόμαστε

Το μυστικό λεξικό των καλών τρόπων (και των κακών σκέψεων)

Ευγενικά κορίτσια, κρυφές μεταφράσεις: Όταν μιλάμε ευγενικά αλλά σκεφτόμαστε άλλα

Σε πρόσφατη κοινωνική συγκέντρωση, άκουγα (για ώρα) τρεις φίλες να αναλύουν μια γυναίκα την οποία δεν γνωρίζω: όλοι ξέρουμε ότι δεν υπάρχει πιο βαρετό πράγμα από το να ακούς (για ώρα) ένα σωρό πράγματα για κάποιο άγνωστό σου άτομο… Από την άλλη, όλα όσα έλεγαν οι τρεις φίλες, μου έδιναν μια εικόνα για αυτό το άγνωστο άτομο, εκτός της βασικής εικόνας (ότι βαριόμουν, και δεν θα ήθελα καθόλου να γνωρίσω το συγκεκριμένο παλιο-άτομο, μόνο αυτό μου έλειπε). Οι φίλες είναι ευγενικά κορίτσια, δεν ήθελαν να καρα-θάψουν το άλλο άτομο, το οποίο εκτιμούσαν βαθύτατα αλλά υποψιαζόμουν ότι τους είχε σπάσει τα νεύρα επειδή ήταν «τρομερά, τρομερά αιθέριο».

Ενώ ο απλός τρόπος ήταν να γκουγκλάρω επιτόπου το άλλο άτομο και να διαπιστώσω μόνη μου πόσο αιθέριο είναι, διάλεξα τον σύνθετο τρόπο: συμπλήρωσα μόνη μου τα κενά στις αφηγήσεις. Και συνειδητοποίησα πόσα πράγματα αναφέρουμε προσεκτικά, κεκαλυμμένα ή/και με συνθηματικά, επειδή είμαστε ευγενικά κορίτσια/αγόρια/άλλα, κι επειδή καταλαβαινόμαστε, ακόμα κι όταν λέμε άλλα ντι άλλων, αποφεύγοντας τις κακοτοπιές.

Τι εννοούμε, ή τι καταλαβαίνουμε, όταν λέμε:

«Είναι μια τρομερά αιθέρια ύπαρξη»: είναι μ@λ@κισμένη, σόρι. Ψωνάρα ως ένα βαθμό, όχι ανησυχητικό (σκασίλα μας), είναι στην κοσμάρα της, λίγο βλήμα, και σίγουρα κομψή. Μπορεί να είναι αδύνατη, μπορεί όχι, σίγουρα φοράει διάφορες μπούρδες που μοιάζουν με πέπλα. Δηλαδή, τι άλλο. Συνολικά, δεν αντέχεται.
«Έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά»: Δεν βλέπεται. Κρίμα, γιατί έχει και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
«Είναι έντονη προσωπικότητα»: έχει το ζωνάρι του/της απλωμένο για καυγά, είναι τζόρας, καυγατζής, μπελικόζος, αρπαγμένος, με τα νεύρα τσατάλια σε μόνιμη βάση. Δεν θέλεις να είσαι στον ίδιο χώρο μαζί του/της γιατί, γυρεύεις; Κι αν τα πάρει ξαφνικά στα καλά καθούμενα και αρχίσει να πετάει καντήλες;
«Έχει χαμηλή ενέργεια»: Κόβεις φλέβα. Βαριέσαι φριχτά με το συγκεκριμένο άτομο, κρατιέσαι να μη το χαστουκίσεις, μπας και συνέλθει. Ή ξυπνήσει.
«Είναι καλλιτεχνική φύση»: ίσως και αιθέρια ύπαρξη – αν και, εξαρτάται ποιος την λέει αυτήν την παλιομοδίτικη, παλιακή φράση. Μπορεί να εννοεί οτιδήποτε, από το ότι το άτομο που συζητιέται σοβαντίζει ταβάνια, μέχρι το ότι κεντάει απλίκες, χορεύει (αιθέρια, χωρίς αμφιβολία), γράφει τσελεμεντέδες ή είναι απλά γκέι.
«Είναι πολύ επικοινωνιακό άτομο»: Δεν το βουλώνει με τίποτα. Ώρες ώρες αναρωτιέσαι, μα δεν πιάνεται ο τσενές του/της;
«Είναι πρακτικό άτομο»: γ@μάει κεφάλι. Βάζει στη σειρά τα μπικ, κρατάει βετέξ, αδειάζει τασάκια, ισιώνει πετσετάκια, ψεκάζει παπούτσια, μαζεύει ψίχουλα, γενικά σπάει νεύρα.
«Είναι πάρα πολύ ήρεμο άτομο»: Πρέπει να κόψει τα χάπια, τα ντραγκς, ό,τι παίρνει. Τις προάλλες κοιμήθηκε πάνω στο τσουλάκι της εξώπορτας. Κρίμα κι άδικο.

Αντίστοιχα, σε δουλειές, πρότζεκτ, παραγωγές και τα σχετικά, ακούγονται φράσεις με διπλή σημασία:

«Είμαστε πολύ κοντά στο να πραγματοποιηθεί το Χ» = Δεν θα γίνει ποτέ.
«Είναι θέμα χρόνου να γίνει το Χ» = Δεν θα γίνει ποτέ. Ξεκόλλα.
«Το συζητάνε» = Δεν θα γίνει λέμε.
«Τώρα το διαβάζει/εξετάζει ο/η Ψ» = Ξέχασέ το.
«Το φοβούνται» = Δεν θα γίνει, στα’ λεγα.
«Έχει απίστευτα νοήματα» = Δεν έχουν καταλάβει Χριστό, τώρα το έδωσαν σε μία πεθερά τους νευροσάιεντιστ να ρίξει μια ματιά, μπας και βγάλει άκρη.
«Είναι πολυεπίπεδη δουλειά» = Η πεθερά έχει βγάλει φλουμπέτες.
«Είναι ένα έργο με προοπτικές» = Είναι πέτσα αλλά δεν το υπογράφουν κιόλας, περιμένουν την αναφορά της πεθεράς. ‘Η άλλου. Όποιου να΄ναι.
«Έχουν ξετρελαθεί» = ΔΕΝ ΘΑ ΓΙΝΕΙ. Ήμαρτον, σκέψου κάτι άλλο, πάει αυτό, ψόφησε.

Επίσης, αντίστοιχα, σε θεατρικά έργα, παραστάσεις, σώου, ταινίες, βγαίνοντας από την αίθουσα λέμε Α γιατί δεν έχουμε τα μούτρα να πούμε ΑΧΧΧΧΧΧΧ με βαθιά εκπνοή:

«Ενδιαφέρον πείραμα»: Χάλια μαύρα. Θες οκτώ τσιγάρα για να συνέλθεις. Πόσο μάλλον που δεν καπνίζεις.
«Πολύ πρωτοποριακό»: Απαπαπαπαπαπα.
«Λίγο πασέ αλλά γλυκό»: Τρομερή παπαριά.
«Τα σκηνικά ήταν τέλεια!»: Όλα τα άλλα ήταν υποτέλεια.
«Μου άρεσε η μουσική»: Σε μη μουσικό έργο/σώου, σημαίνει ότι με το ζόρι κράταγες τα μάτια σου ανοιχτά επειδή σε ξυπνούσε η μουσική στα καλά καθούμενα, πάνω που τον είχες πάρει λίγο.
«Καλούτσικο ήταν»: Αυτό-παρηγοριά, για να μην κλαις τα λεφτά σου.
«Δεν ήταν κακό»: Ήταν.
«Δεν έχω λόγια!»: Στάνταρ φράση που έλεγε ο Γιώργος Μαρίνος, όταν δεν του άρεζε καθόλου ένα έργο/σώου αλλά δεν ήθελε να πληγώσει τον καλλιτέχνη.

Όταν φεύγεις από ένα εστιατόριο στο οποίο έχεις αφήσει την προίκα της κόρης, ίσως και της εγγονής σου:

«Δεν ήταν κακό το φαγητό»: Δεν το λες και καλό, χαριστικά το έφαγες, επειδή στο φέρανε φάτσα-φόρα.
«Ωραίο το βέτζι μένου»: Ονειρεύεσαι ένα πιττόγυρο.
«Ο σεφ ήταν πρωτοποριακός»: Απίστευτα χάλια πιάτα. Και τα χρυσοπλήρωσες.
«Ο σεφ πειραματίστηκε με τα υλικά»: Μαντάρα τα έκανε, καλά που δεν τους έβαλε φωτιά.
«Τα πιάτα ήταν ινσταγκραμικά»: Αν τρωγόσαντε κι όλας, θα είχαμε γκανιάν. Αλλά μπα.
«Ήτανε λίγο τσιμπημένες οι τιμές»: Θα χτυπηθείς ανελέητα μόλις στρίψεις από τη γωνία.
«Το σέρβις ήτανε χαλαρό»: Κάναμε κρα να δούμε γκαρσόνι, κι αυτό με κιάλι.
«Τα ορεκτικά ήτανε κάπως μικρά»: Κουτσουλιές. Δηλαδή, της ντροπής.
«Δεν μας κέρασε ένα σφηνάκι»: Μα τι τσίπης. Άμα μας ξαναδεί, να μας γράψει χαιρετίσματα.
«Το φιλέτο ήταν πιο ωμό από ότι έπρεπε»: Λίγο να έστηνες αυτί, το άκουγες να βελάζει.
«Τα μακαρόνια είχανε κάπως κολλήσει»: Γινότανε και αδιαβροχοποίηση ταράτσας με την καρμπονάρα.
«Το σατoμπριάν είχε αρπάξει λίγο»: Είχε κολλήσει απάνω του το μισό τηγάνι.