Κοπέλα που κοιτάει στον καθρέφτη και χαμογελάει — © Andrea Piacquadio / Pexels

Σχεσεις

Πώς το κυνήγι της ευτυχίας μπορεί να μας οδηγήσει στη δυστυχία

Όσο πιο απελπισμένοι γινόμαστε για να βρούμε την ευτυχία, τόσο πιο πιθανό είναι να εμφανίσουμε συμπτώματα κατάθλιψης

Η επιδίωξη της ευτυχίας, ο κίνδυνος να ξεχάσουμε την ευημερία και πέντε τρόποι για να τη βελτιώσουμε

Η ευτυχία είναι ένας από τους πιο σημαντικούς στόχους στη ζωή. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, έγινε η λέξη με τις περισσότερες αναζητήσεις στο Google. Αλλά να γιατί το κυνήγι της ευτυχίας μπορεί να είναι κακό για εσάς.

Μπορεί να μας κάνει πιο εγωκεντρικούς. Η ενεργή επιδίωξη της ευτυχίας μπορεί να επιδεινώσει τις ατομικιστικές τάσεις για αναζήτηση απολαύσεων σε βάρος των άλλων (διαλύοντας μια φιλία γιατί δεν είναι διασκεδαστική), της κοινωνίας (η γρήγορη οδήγηση μπορεί να σας κάνει ευτυχισμένους, αλλά θέτει σε κίνδυνο τις ζωές άλλων ανθρώπων) ή το περιβάλλον (έχοντας το κλιματιστικό ανοιχτό κατά τη διάρκεια της νύχτας). Κατά έναν ειρωνικό τρόπο, αυτός ο εγωκεντρισμός, εκτός από το ότι δεν εξυπηρετεί καλά τους άλλους, κάνει επίσης τους ανθρώπους που επιδιώκουν την ευτυχία πιο μοναχικούς. Εστιάζοντας στο να κάνουμε τους εαυτούς μας ευτυχισμένους, ξεχνάμε τη βασική αρχή της ευτυχίας, που είναι να ψάχνουμε έξω από τον εαυτό μας για την αληθινή ευτυχία.

Όσοι έχουν την υψηλότερη βαθμολογία σε οποιαδήποτε κατάταξη ευτυχίας αναφέρουν καλή κοινωνική υποστήριξη (για παράδειγμα, ότι στηρίζουν άλλους σε μια στιγμή ανάγκης, και σε αντάλλαγμα τους προσφέρεται υποστήριξη), ζουν ουσιαστικές ζωές που τους επιτρέπουν να συνεισφέρουν στην κοινωνία (καταβάλλουν προσπάθεια για την ανάπτυξη δεξιοτήτων που εξυπηρετούν τους άλλους καλά), βιώνουν πληθώρα θετικών συναισθημάτων που συχνά δημιουργούνται μέσα στην παρέα με άλλους (χαμογελάμε 30 φορές πιο συχνά σε μια ομάδα παρά όταν είμαστε μόνοι μας). Αυτή είναι η ειρωνεία της κοντόφθαλμης αναζήτησης της ευτυχίας. Η εστίαση στον εαυτό μας και η επιθυμία να είμαστε πιο ευτυχισμένοι μειώνει τις πιθανότητές μας να βιώσουμε την ευτυχία.

Μπορεί να μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε δυστυχισμένοι. Η ιδέα ότι πρέπει να την αναζητούμε μπορεί να τονίσει την απουσία ευτυχίας στη ζωή μας. Όσο περισσότερο δίνουμε αξία την ευτυχία, τόσο πιο πιθανό είναι να απογοητευτούμε με την τρέχουσα κατάστασή μας. Ακόμη χειρότερα, όσο πιο απελπισμένοι γινόμαστε για να βρούμε την ευτυχία, τόσο πιο πιθανό είναι να εμφανίσουμε συμπτώματα κατάθλιψης.

Μπορεί να μας κάνει ακόμα και να κατηγορούμε τον εαυτό μας ότι είμαστε δυστυχισμένοι. Η ιδέα ότι πρέπει να είμαστε όλοι χαρούμενοι και ότι είναι εύκολο να το πετύχουμε μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε ότι κάτι δεν πάει καλά με αυτούς που δεν είναι ευτυχισμένοι, προκαλώντας περαιτέρω ανησυχία. Η εμμονή μας με την ευτυχία έχει δημιουργήσει μια βιομηχανία ανθρώπων και οργανισμών που υπόσχονται τρόπους γρήγορης επιδιόρθωσης για να μας κάνουν ευτυχισμένους. Αυτός είναι μόνο ένας από τους λόγους για τους οποίους η στενή εστίαση στην «ευτυχία» μπορεί να είναι επιζήμια.

Εκτός από το ότι η ευτυχία δεν είναι καλή για εκείνους που την επιδιώκουν, είναι συχνά ακατάλληλο να μιλάμε για την ευτυχία όταν αλληλεπιδρούμε με ανθρώπους που υποφέρουν από ακραία φτώχεια, βιώνουν πολιτική αδικία, ζουν μέσα από καταστροφικές συγκρούσεις ή αντιμετωπίζουν φυσικές καταστροφές. Για να το θέσω απλά, το να είσαι ευτυχισμένος δεν είναι προτεραιότητα σε αυτές τις καταστάσεις. Η υπεράσπιση πρωτοβουλιών για την αύξηση της ευτυχίας μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους να αισθάνονται αποξενωμένοι και παρεξηγημένοι. Σε τραυματικούς καιρούς, η παρότρυνση των ανθρώπων να «είναι ευτυχισμένοι» μπορεί να θεωρηθεί ως άτοπη ή ως έλλειψη συμπόνιας.

Εάν επικεντρωθούμε πολύ στενά στην επιδίωξη της ευτυχίας, κινδυνεύουμε να ξεχάσουμε την ευημερία, η οποία είναι βαθύτερη από τον απλό ηδονισμό (να περνάμε καλά) και περιλαμβάνει ουσιαστική σύνδεση με ανθρώπους, σκοπό στη ζωή μας, μια αίσθηση ολοκλήρωσης και αυτοεκτίμησης.

Πέντε τρόποι για να βελτιώσετε την ευημερία σας

Βεβαιωθείτε ότι μπορείτε να καλύψετε τις βασικές ανάγκες του εαυτού σας και αυτών που φροντίζετε.
Διαθέστε χρόνο για ευχάριστες δραστηριότητες, όπως μια βόλτα, ένα παιχνίδι ή παρακολουθήστε ή ακούστε κάτι που σας αρέσει.
Επενδύστε στο να χτίσετε ή να διατηρήσετε θετικές σχέσεις. Συναντηθείτε με φίλους, διατηρήστε επαφή με μέλη της οικογένειας, καλλιεργήστε τις εργασιακές σας σχέσεις.
Μείνετε συνδεδεμένοι με αυτό που δίνει στη ζωή σας νόημα. Για παράδειγμα, υποστηρίζοντας ένα κίνημα, ακολουθώντας μια πίστη, ή αφοσιώνοντας τον εαυτό σας πλήρως στον προσωπικό ή επαγγελματικό σας ρόλο.
Κάντε τα πράγματα καλύτερα για την κοινότητά σας, υποστηρίζοντας καλύτερες υπηρεσίες, κάνοντας εθελοντισμό στην κοινότητά σας ή αμφισβητώντας αθέμιτες πρακτικές.

*Με στοιχεία από The Conversation