Γιατί είμαστε ακόμα single στα 40;

Τον τελευταίο καιρό βλέπω συνέχεια άρθρα (στον ξένο τύπο κυρίως η αλήθεια είναι) που μιλάνε για το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι είναι ακόμα single στα 30s τους ή ακόμα και στα 40. Το περιοδικό TIME δημοσίευσε ένα άρθρο πριν λίγες μέρες με τον τίτλο «Single at 40? Blame the Economy», ενώ το περιοδικό The New Yorker ανάρτησε χθες ένα χιομουριστικό δημοσίευμα στην κατηγορία Daily Shouts (που συνοδεύεται συνήθως από σκίτσα) με τον τίτλο «Single Female Millennial Approaches Forty» και το οποίο απαριθμεί τι έχει αυτή η single female millennial: για παράδειγμα, one ex-boyfriend, one new therapist, two lamps.

Σήμερα το απόγευμα λοιπόν, ενώ σκρόλαρα άσκοπα στο Instagram σκοτώνοντας λίγο χρόνο, κλεισμένη στο σπίτι με το κλιματιστικό να προσφέρει ένα πιο ανθρώπινο περιβάλλον, σε αντίθεση με την εξωτερική θερμοκρασία η οποία προσομοιάζει τους 9 κύκλους της Κόλασης του Δάντη, έπεσα σε μια ανάρτηση του The New Yorker, το οποίο ακολουθώ, για ένα άρθρο το οποίο μιλούσε για την ιστορία του T.G.I. Friday’s (ναι, ναι, το γνωστό) και πως ουσιαστικά ήταν το πρώτο singles bar που άνοιξε ποτέ τη δεκαετία του 1960 στη Νέα Υόρκη.

Ομολογώ μου κίνησε πολύ το ενδιαφέρον γιατί νόμιζα ότι πάντα ήταν, πάνω-κάτω, ότι είναι και σήμερα: ένα άκρως αμερικανικό οικογενειακό εστιατόριο. Ξεκίνησα λοιπόν να το ψάχνω περισσότερο μέχρι που έπεσα σε μια συνέντευξη που πήρε το περιοδικό New City Reader (για το ειδικό ένθετο Edible Geography) στον ιδρυτή του T.G.I. Friday’s, Alan Stillman το 2010. Ο Stillman ξεκινά λέγοντας ότι όταν ήταν νέος, το 1965, και ζούσε στο Manhattan σε μία γειτονιά όπου υπήρχαν πολλοί νέοι, άνδρες και γυναίκες, ήταν πολύ δημοφιλή τα cocktail parties σε σπίτια, τα οποία, μας λέει, ήταν wild, αλλά δεν υπήρχε κάποιος δημόσιος χώρος στον οποίο να μπορούν να συνευρεθούν και να διασκεδάσουν όλοι αυτοί οι νέοι (23-37 ετών). Επειδή λοιπόν ήθελε να γνωρίσει κοπέλες, αποφάσισε να ανοίξει ένα μπαρ.

Στην ερώτηση «μα καλά, δεν υπήρχαν άλλα μπαρ;» ο Stillman απαντά ότι όσα υπήρχαν ήταν κυρίως μέρη όπου σύχναζαν άντρες για να πιούν, και όπου πήγαιναν ελάχιστες γυναίκες. Μία εξίσου, αν όχι περισσότερο, ενδιαφέρουσα πληροφορία είναι το γεγονός ότι εκείνη ακριβώς τη χρονιά, όλως τυχαίως, εφευρέθηκε το αντισυλληπτικό χάπι, το οποίο επέφερε μια σεξουαλική επανάσταση, και έτσι, μας λέει ο Stillman, χωρίς να το θέλει ή να το έχει σχεδιάσει, έγινε ο ιδρυτής του πρώτου singles bar.

Η δημοτικότητα του T.G.I. Friday’s ήταν ραγδαία, και μέσα σε λίγους μήνες είχε ξεπεράσει κάθε προσδοκία. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι πρέπει να ήταν το πρώτο μπαρ ή εστιατόριο στον κόσμο όπου δημιουργήθηκε ουρά απ’ έξω από πελάτες οι οποίοι περίμεναν να μπουν. Λέει επίσης ότι ο Tom Cruise στην ταινία «Cocktail» υποδύεται τον ίδιο.

Πώς συνδέεται λοιπόν το Friday’s τη δεκαετία του 1960 με το γεγονός ότι πολλοί ενήλικες μεταξύ 30 και 40 ετών το 2023 είναι single; Θα φτάσουμε και εκεί.

Γιατί αυξάνεται το ποσοστό των singles

Το TIME μας λέει ότι το 25% των 40χρονων Αμερικανών δεν έχει παντρευτεί ποτέ. Σημειωτέων ότι ο αριθμός αυτός το 1980 ήταν 6%. Επίσης σημαντικό το γεγονός ότι μόνο το 1/5 όλων αυτών των ανύπαντρων 40ρηδων συζούν με τον σύντροφό τους, κάτι το οποίο αποκαλύπτει ότι δεν είναι μόνο ο θεσμός του γάμου που απορρίπτεται σιγά-σιγά, αλλά η όποια έννοια της συντροφικότητας (στο άρθρο αναφέρεται ως pair-bonding), καθότι η συγκατοίκηση δεν έχει αντικαταστήσει τον γάμο. Το ποσοστό αυτών των ίδιων 40ρηδων που ενδέχεται να παντρευτούν υπολογίζεται περίπου στο 20%.

Οι λόγοι που αναφέρονται είναι αρχικά κοινωνικοί (δεν υπάρχει πια το στίγμα του να είσαι μόνος σου/ανύπαντρος), πολιτιστικοί (το πως σχηματίζεται η έννοια του σπιτικού και πως αναδιαμορφώνεται από ζητήματα φύλου και σεξουαλικότητας), και τεχνολογικοί (έχει υπάρξει μια «αποσύνδεση» του σεξ από την εγκυμοσύνη και ως εκ τούτου έχουν αλλάξει τόσο οι σεξουαλικές συνήθειες όσο και η ανάγκη για γάμο ή συντροφικότητα).

Το άρθρο όμως επικεντρώνεται στον οικονομικό παράγοντα λέγοντας ότι «δεν είναι μόνο ότι καθώς οι γυναίκες απέκτησαν οικονομική δύναμη, χρειαζόταν να βασίζονται λιγότερο στους άνδρες, αλλά ότι πολλές από τις οικονομικές δυνάμεις των τελευταίων 30 ετών, συμπεριλαμβανομένης της παγκοσμιοποίησης και της ψηφιακής τεχνολογίας, έχουν συντρίψει τις ευκαιρίες κερδών των νεαρών ανδρών.» Ο Richard Fry, ανώτερος ερευνητής στο Pew Research, ο οποίος έγραψε την ανάλυση αυτή, ισχυρίζεται ότι «Ως οικονομολόγος, νομίζω ότι ορισμένες από τις τάσεις, ιδιαίτερα για τους λιγότερο μορφωμένους νέους άνδρες, λειτουργούν εναντίον τους. Οικονομικά, δεν είναι τόσο ελκυστικοί σύντροφοι όσο ήταν κάποτε».

Οικονομολόγος δεν είμαι, οπότε σε αυτό και σε ότι άλλο περιγράφει και αναλύει ο κύριος Fry δεν έχω άποψη. Είμαι όμως μία single, millennial 40άρα που δεν έχει παντρευτεί ποτέ, και γνωρίζω πολλές ακόμα σαν και εμένα. Και ανεξάρτητα από το πόσο το οικονομικό κομμάτι παίζει ρόλο, για μένα το πρόβλημα ξεκινά από τον κοινωνικό παράγοντα και από το πως πια επικοινωνούμε, ή μη. Θα δώσω λίγη παραπάνω έμφαση στο «μη». Ο γάμος καθαυτός δεν με απασχολεί τόσο όσο το θέμα της συντροφικότητας, η οποία από κάπου πρέπει να ξεκινήσει, και θεωρώ το ξεκίνημα, στο συντριπτικό ποσοστό των περιπτώσεων, σαθρό. 

Δεν μπορώ να μιλήσω για τις νεότερες γενιές, γιατί δεν ξέρω πως επικοινωνούν και τι επιζητούν, οπότε επικεντρώνομαι στη δική μου. Την προηγούμενη εβδομάδα ήμουν στην Πλατεία Νερού για τη συναυλία των Viagra Boys, Interpol, Siouxsie and the Banshees, κτλ, και ενώ περίμενα στην ατελείωτη ουρά για να πάρω μάρκες για μπύρα στο κενό μεταξύ των πρώτων δύο συγκροτημάτων, πίσω μου περίμεναν δύο κοπέλες, νομίζω περίπου 8-10 χρόνια μικρότερές μου (ανήκουν και αυτές στην ίδια γενιά) και άθελά μου άκουγα τη συζήτηση που είχαν. Έλεγε λοιπόν η μία στην άλλη ότι βλέπει τους γονείς της, και ενώ έχουν τα θέματά τους, και ενώ μπορεί να τσακώνονται (αν θυμάμαι καλά χρησιμοποίησε τη λέξη «σκοτώνονται»), θα ήθελε να βρει αυτό που έχουν. Αυτό που έχουν καταφέρει να έχουν. Το ότι μετά από τόσα χρόνια ο πατέρας της κοιτάει τη μητέρα της και σε ανύποπτη στιγμή θα θαυμάσει το πόσο όμορφη είναι, η αυτό που φοράει, και θα της πει πόσο την αγαπάει.

Μου έκανε εντύπωση και με συγκίνησε. Κυρίως χάρηκα για τους γονείς της και για την ίδια την κοπέλα. Μακάρι όλη η γενιά των γονιών μας να ήταν σαν το ζευγάρι αυτό. Επανέρχομαι όμως στη δική μας, και στο σαθρό μας ξεκίνημα. Εμείς είμαστε μια γενιά που μεγαλώσαμε αλλιώς, μάθαμε αλλιώς, επικοινωνούσαμε αλλιώς, και με τα χρόνια ό,τι ξέραμε άλλαξε ριζικά σε σημείο που θεωρώ ότι διαστρέβλωσε την εικόνα μας για το πώς «πρέπει» εντέλει να είναι. Ίσως οι νεότερες γενιές είναι πιο τυχερές επειδή μεγάλωσαν μέσα στην τεχνολογία οπότε τα πατήματά τους θα τα βρουν οργανικά μέσα από αυτή.

Εμείς έπρεπε οριακά να ξεχάσουμε ότι ξέρουμε, να μάθουμε εκ νέου, και να προσαρμοστούμε σε ένα μοντέλο καινούργιο και ξένο κουβαλώντας όμως πρακτικές, συνήθειες και προσλαμβάνουσες που προέρχονταν από μια άλλη εποχή, λίγο πιο ελεύθερη, λίγο πιο αυθόρμητη, και λίγο πιο αυθεντική. Κάπου στο δρόμο τη χάσαμε…τόσο τη μπάλα, όσο και την επιθυμία μας.

Έρχομαι λοιπόν, για να κλείσω, στον Alan Stillman και στην τότε καινοτομική ιδέα του: το singles bar. Γιατί; Γιατί ενώ έρευνες δείχνουν ότι οι περισσότεροι χρήστες μισούν όλες αυτές τις εφαρμογές γνωριμιών, συνεχίζουν και τις χρησιμοποιούν, γιατί δεν υπάρχουν πια πολλές άλλες επιλογές. Γιατί έχουμε κλειστεί στα σπίτια μας, γιατί πλέον δουλεύουμε σε μεγάλο βαθμό από αυτά, γιατί έχουμε ξεχάσει πως είναι να μιλάμε χωρίς meme και emoji, και γιατί έστω και για ένα βράδυ μια στο τόσο, πρέπει να βάζουμε τα κινητά μας στην τσέπη, να πηγαίνουμε για ένα ποτό με φίλους (ή και χωρίς) και να κοιτάμε γύρω μας, με ενδιαφέρον, με περιέργεια, με διάθεση για φλερτ, με ανυπομονησία, με ενθουσιασμό, και με την όμορφη αυτή αίσθηση του άγνωστου, του αναπάντεχου, του «ίσως».   

Και μια τελευταία παράκληση: όποιος αποφασίσει να το ανοίξει, βάλτε και εσείς όπως και ο Stillman στο μενού λίγες πατατούλες τηγανιτές και κανένα μικρό burger, έτσι για τον μεζέ. Είμαστε και κάποιας ηλικίας και μας αρέσει να τσιμπάμε. Ο έρωτας, άλλωστε, περνάει από το στομάχι.