Γιατί δεν χάνεις βάρος ενώ κάνεις δίαιτα. — © Sarah Cervantes / Unsplash

Beauty

Γιατί ενώ κάνω δίαιτα, δεν χάνω ούτε γραμμάριο;

9 σοβαροί λόγοι που θα σε βοηθήσουν να βρεις τη κατάρα της δίαιτας

Tα πιθανά λάθη που κάνεις και δεν μπορείς να ρυθμίσεις το σωματικό σου βάρος όπως θα ήθελες

Σαλάτες, βραστά και ψητά στεγνά, πρωινό πλούσιο, ολική άλεση, 0% λιπαρά, φρούτο, 7 αμύγδαλα σνακ… Ακολουθώ το διαιτολόγιο κατά γράμμα, διαλέγω υγιεινές τροφές κι όμως, δεν χάνω βάρος. Μπορώ να πω πως παίρνω κιόλας… Επιτέλους, ας μου πει κάποιος πού είναι η «παγίδα»:

Δεν πίνεις πολύ νερό
Το νερό κόβει την όρεξη, οπότε έχεις λιγότερες πιθανότητες να ενδώσεις σε «αθώο», όπως σου αρέσει να το λες, τσιμπολόγημα. Δεν είναι όμως μόνο αυτός ο λόγος που το νερό είναι απαραίτητο, ειδικά σε περιόδους δίαιτας. Πρώτον, σκέψου το συκώτι σου, τη «βαριά βιομηχανία» του σώματός σου. Η χολή που παράγει διευκολύνει στην πέψη των λιπαρών, την απομάκρυνση τοξινών και περιττών από το σώμα, μετατρέπει τα θρεπτικά συστατικά των τροφών σε ενέργεια και αποθηκεύει βιταμίνες και μέταλλα. Η αφυδάτωση επηρεάζει άμεσα την ικανότητά του να απομακρύνει τις τοξίνες, ενώ μεγάλη ποσότητα των λιπαρών που καταναλώνεις αποθηκεύεται, δεν διασπάται. Δεύτερον, παράξενο θα σου φανεί αλλά, οι φυτικές ίνες -που η κατανάλωσή τους παίζει καθοριστικό ρόλο στη μείωση του βάρους- πρέπει να συνοδεύονται από νερό. Διαφορετικά, ο οργανισμός απλώς τις «κρατά» με τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που είναι ο ρόλος τους, δηλαδή μπλοκάρισμα του πεπτικού συστήματος και της εντερικής λειτουργίας, δυσκοιλιότητα, φούσκωμα… Άρα επιπλέον γραμμούλες στη ζυγαριά.

Σνομπάρεις την πρωτεΐνη
Οι μελέτες δείχνουν πως οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες είναι περισσότερο αποτελεσματικές. Αυτό συμβαίνει επειδή η πρωτεΐνη δημιουργεί σημαντικά μεγαλύτερο αίσθημα κορεσμού (σε χορταίνει), αποτρέπει την απώλεια μυϊκής μάζας καθώς χάνεις λίπος και επιπλέον ενεργοποιεί την τροφογενή «θερμογένεση», την έξτρα ενέργεια, δηλαδή, που θα χρειαστεί ο οργανισμός για να μεταβολίσει τις πρωτεΐνες, καθώς ο μεταβολισμός τους απαιτεί περισσότερη απ’ ό,τι για τους υδατάνθρακες και το λίπος. Καταναλώνοντας ενέργεια, καταναλώνεις θερμίδες. Να θυμάσαι, πρωτεΐνη είναι και το γιαούρτι, τα αυγά, τα κόκκινα φασόλια, οι φακές, το άπαχο λευκό κρέας, τα ψάρια, τα ωμά αμύγδαλα…

Κάθεσαι όλη μέρα
Είτε λόγω της φύσης της δουλειάς σου ή του… χαρακτήρα σου ή λόγω συνθηκών, περνάς μεγάλο μέρος της μέρας σου σε μια καρέκλα ή έναν καναπέ και μπροστά από έναν υπολογιστή ή μια τηλεόραση. Θα μου πεις πηγαίνεις γυμναστήριο δυο φορές τη βδομάδα και γυμνάζεσαι 1 ώρα. Κι όμως, δεν είναι αρκετό για να αντισταθμίσει το «κακό». Έστω και λίγες ώρες αν κάθεσαι την ημέρα, ο εγκέφαλος σταματά να παράγει λίπαση, το ένζυμο που διασπά το λίπος των τροφών (και ανακουφίζει από τη δυσπεψία). Είναι σημαντικό λοιπόν να σηκώνεσαι ανά μια ώρα και να περπατάς για μερικά λεπτά, μια μικρή αλλαγή που βοηθάει όμως να κάψεις επιπλέον 59 θερμίδες μέσα στη μέρα. Βάλε ένα timer αν φοβάσαι πως σε απορροφά τόσο πολύ… η καρέκλα που ξεχνιέσαι. Επίσης, μερικές χιλιοειπωμένες συστάσεις τύπου «χρησιμοποίησε τις σκάλες αντί του ασανσέρ», «πάρκαρε μακριά από τον προορισμό σου για να περπατήσεις», όσο κλισέ κι αν ακούγονται, εντάσσονται στο παραπάνω πλάνο. Μπορείς να βρεις κι άλλους «έξυπνους» τρόπους να κινείς στο σώμα σου… όταν πλένεις τα δόντια σου, όταν ετοιμάζεις το φαγητό σου, όταν βλέπεις ειδήσεις στην τηλεόραση, «χόρεψε» για μερικά λεπτά, κούνησε τα πόδια σου. Ένας μικρός περίπατος γύρω απ’ το τετράγωνό σου το απόγευμα, πώς σου ακούγεται;

Είσαι η προσωποποίηση του «άγχους»
Η ορμόνη του στρες, η κορτιζόλη, ενεργοποιεί την αντίδραση «πάλης ή φυγής», την έχεις ακούσει και ως «fight-or-flight». Αυτή με τη σειρά της, διεγείρει την όρεξη ενώ ταυτόχρονα ανεβάζει την παραγωγή της εγκεφαλικής χημικής ουσίας «νευροπεπτίδιο Υ» που αυξάνει την όρεξη (κυρίως για υδατάνθρακες: ζάχαρη, μακαρονάδες, ψωμί - να σε πιάσει!). Υπάρχει λοιπόν πραγματική χημεία πίσω από το φαινόμενο «θέλω να φάω τα πάντα όταν είμαι αγχωμένη». Αλλά ακόμη κι αν καταφέρεις να τιθασεύσεις τις λιγούρες σου, το στρες εξακολουθεί να σαμποτάρει τις προσπάθειές σου να χάσεις βάρος, καθώς η υπερβολική παραγωγή κορτιζόλης μειώνει τους ρυθμούς του μεταβολισμού και ακόμη χειρότερα, το στρες είναι αιτία συσσώρευσης λίπους στην κοιλιά, το πιο δύσκολο σημείο να χάσεις βάρος.

Δεν… τρως αρκετά
Οξύμωρο αλλά πραγματικό. Υπερβολική κατανάλωση θερμίδων συνεπάγεται αύξηση βάρους. Για να χάσεις βάρος πρέπει να μειώσεις τις θερμίδες που προσλαμβάνεις. Σωστά; Λάθος! Οι δίαιτες με χαμηλή πρόσληψη θερμίδων βοηθούν μεν στη γρήγορη απώλεια βάρους, αλλά όταν η πείνα, η βαρεμάρα ή οι συνθήκες ζωής μπαίνουν στη μέση, αυτό το μη ρεαλιστικό πλάνο γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο να το ακολουθήσεις. Η στέρηση θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε έναν καταστροφικό φαύλο κύκλο. Θα αρχίσεις να τρως, παίρνοντας το ίδιο γρήγορα το βάρος που έχασες, ενώ ταυτόχρονα, νιώθοντας ότι απέτυχες στο στόχο σου και πρόδωσες τον εαυτό σου, θα καταφύγεις απογοητευμένη στις πρότερες συνήθειες, αυτή τη φορά σε «υπερθετικό» βαθμό. Άσε το άγχος, που συνάδει με την απογοήτευση και έχει τις δικές του αρνητικές επιπτώσεις…

Σκέφτεσαι πολύ «τι δεν πρέπει» να φας
Οι αποφάσεις που πρέπει να πάρουμε ή τα διλήμματα που αντιμετωπίζουμε καθημερινά είναι υπεραρκετά για να φορτώνουμε τον εαυτό μας με μερικά επιπλέον: τι πρέπει και τι δεν πρέπει να φάω. Παρόλο που μια λίστα με «απαγορευμένα» μοιάζει η ιδανική κατευθυντήρια οδός στην αρχή μιας δίαιτας, μπορεί να αποδειχθεί τελικά μια σκοτούρα επιπλέον. Δυσανασχέτηση, άρνηση, ανυπακοή, αγανάκτηση… τα παρατάω. Ξεκινάς με πείσμα και αυτοπεποίθηση. Θα κόψω τα τηγανητά, θα κόψω τα γλυκά. Το βρίσκεις όμως πιο δύσκολο απ’ όσο φάνταζε στην αρχή, αν όλα αυτά που έτρωγες μέχρι τώρα ανήκαν σε αυτές τις κατηγορίες, με αποτέλεσμα να αναζητάς παρηγοριά σε αυτά ακριβώς που θέλεις να αποφύγεις. Το να μειώσεις την κατανάλωση κάποιων τροφών στην προσπάθειά σου να χάσεις βάρος δεν είναι το ίδιο με το να τις αποφύγεις τελείως. Αντί να κόψεις τροφές που απολαμβάνεις, που σου αρέσουν, που σε κάνουν να νιώθεις όμορφα, προσπάθησε απλά να μειώσεις τις μερίδες ή τις φορές που θα τις καταναλώσεις. Η δίαιτα (ή η διατροφή, όπως θέλεις το λες) δεν είναι «τιμωρία». Το φαγητό είναι, άλλωστε, μια από τις απολαύσεις της ζωής. Παν μέτρον άριστον…

Βγάζεις από τη διατροφή σου ολόκληρες ομάδες τροφών
Δίαιτες που βγάζουν τελείως από το πιάτο τις πρωτεΐνες, για παράδειγμα, ή τους υδατάνθρακες ή τα λιπαρά, είναι δίαιτες που πρέπει να αποφεύγεις. Το σώμα χρειάζεται συγκεκριμένες ποσότητες θρεπτικών στοιχείων, τα οποία παίρνει από όλα τα παραπάνω, συν τις βιταμίνες, τα μεταλλικά στοιχεία, τα αντιοξειδωτικά και τις ίνες που επίσης προσλαμβάνεις από τα παραπάνω. Κάθε μια από αυτές τις κατηγορίες δίνει στοιχεία που έχουμε ανάγκη και που μόνο από κάθε μια από αυτές τις κατηγορίες μπορούμε να πάρουμε. Αν διαγράψουμε κάποια από αυτές, κάτι θα μας λείψει και κάποια στιγμή, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θα φανεί.

Δεν κοιμάσαι αρκετά
Η έλλειψη ύπνου επηρεάζει σημαντικά την παραγωγή των ορμονών και κατ’ επέκταση τον μεταβολισμό. Μελέτες έδειξαν πως όσοι κοιμούνται λιγότερες από τέσσερις ώρες τη νύχτα έχουν 73% περισσότερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκοι από εκείνους που κοιμούνται τις ενδεδειγμένες επτά με οκτώ ώρες. Επιπλέον, όπως και όταν ήπιες πάρα πολλά κοκτέιλ ή έμεινες περισσότερη ώρα με άδειο στομάχι και κατέληξες να φας υπερβολικές ποσότητες για να χορτάσεις, έτσι και η έλλειψη ύπνου σε κάνει λιγότερο αποφασιστικό και συναισθηματικά αδύναμο ώστε είναι πιθανότερο να μην έχεις τις ψυχικές αντοχές να «αντισταθείς» στους διατροφικούς σου πειρασμούς και να επιλέγεις τροφές που υπονομεύουν το ιδανικό σωματικό σου βάρος. Επιπλέον, όσες περισσότερες ώρες παραμένεις ξύπνια, τόσες περισσότερες είναι και οι ώρες που έχεις «στη διάθεσή» σου για να… τσιμπήσεις κάτι. Γιατί «το δείπνο σερβίρεται στις 7» και η κουζίνα κλείνει, νομίζεις;

Η διατροφή σου γίνεται «μονότονη»
Είδες πως το πρόγραμμα και οι επιλογές σου λειτουργούν και χάρηκες με το αποτέλεσμα, έτσι είπες να παραμείνεις πιστή στο συγκεκριμένο πρόγραμμα ετοιμάζοντας τα ίδια και τα ίδια και τα ίδια κάθε μέρα. Για κάποιους, ίσως αυτό το μοντέλο να έχει επιτυχία, αλλά τις περισσότερες φορές η μονοτονία φέρνει τον εφησυχασμό, ο εφησυχασμός το βόλεμα, το βόλεμα τη στασιμότητα. Όταν αρχίζεις μια δίαιτα, προκαλείς ένα σοκ στον οργανισμό σου που αντιδρά με «απώλεια βάρους». Όπως προσαρμόζεσαι όμως εσύ στο νέο διατροφικό σου πρόγραμμα, το ίδιο μπορεί να κάνει και το σώμα σου: προσαρμόζεται, συνηθίζει, εφησυχάζει, βολεύεται, μένει στάσιμο.