Francis Kurkdjian: Μια επίσκεψη στο μαγαζί του μάγου της αρωματοποιίας στο Marais

Πρωινό στο Μarais. Μια πόλη μέσα στην πόλη του Φωτός. Είναι ηλιόλουστα, με το Lime πατίνι μου καταπίνω δρόμους και εικόνες. Είναι η ήσυχη και ζωηρή μαζί πλευρά του Παρισιού, προσπερνάω το Pompidou και το Μουσείο του Picasso. Στις 11 με περιμένουν στο κατάστημα Maison Francis Kurkdjian για να με ξεναγήσουν στο υπέροχο σύμπαν του σπουδαίου αρωματοποιού. Βρίσκεται στην οδό Rue des Blancs Manteaux διαγωνίως απέναντι από το αβαείο Notre-Dame des Blancs-Manteaux που μετρά αιώνες ιστορίας. Γι’ αυτό είναι απολαυστικό το Παρίσι: σε κάθε γωνιά μια ιστορία που ξετυλίγεται μπροστά σου. Φτάνω στο κατάστημα κι εκεί με περιμένει ο Jean Baptiste για να με ξεναγήσει στα οσφρητικά ταξίδια του couturier της αρωματοποιίας, Francis.

© Δημήτρης Παπαδόπουλος

«Πώς τα καταφέρνει;». Αυτό σκέφτηκα όταν είχα μυρίσει για πρώτη φορά το άρωμά του Bacarrat Rouge 540 στη γυναίκα μου. Ένα ποίημα που σταματά τον χρόνο, ένα κύμα οσφρητικό που σε ταρακουνάει κι όμοιό του δεν έχεις ξανανιώσει. Πώς καταφέρνει και το ίδιο άρωμα σε κάθε άνθρωπο μυρίζει αλλιώς. Πώς διατηρεί το μοναδικό του πρίσμα; Το γιατί με συναρπάζουν τα αρώματα του Kurkdjian θα το καταλάβει οποιοσδήποτε τα έχει δοκιμάσει, οποιοσδήποτε τα έχει μυρίσει στον αέρα. Με το πέρασμα του χρόνου, γνώρισα το Aqua Universalis, το Gentle Fluidity, το l’ Homme À la rose με νότες τριαντάφυλλο, τι παράξενο κι όμως πόσο ταιριαστό. «Ξέρω ποιος είναι ο λόγος ύπαρξής μου», είχε πει σε συνέντευξή του ο αρωματοποιός στο βρετανικό Harper’s Bazaar. «Μερικές φορές οι άνθρωποι χάνονται στη ζωή τους επειδή δεν ξέρουν τι να κάνουν και γιατί. Πρέπει να πω ότι είμαι πολύ τυχερός γιατί από 14 χρονών ήθελα να γίνω αρωματοποιός. Δεν άλλαξα ποτέ γνώμη. Απολαμβάνω τόσα πολλά από στη δουλειά μου κάθε μέρα», δήλωσε ο αρωματοποιός που στα 30 του χρόνια τιμήθηκε με τον τίτλο Chevalier des Arts et des Lettres. Είχε ήδη δημιουργήσει το πρώτο του άρωμα «Le Mâle» για τον Jean Paul Gaultier ενώ συνεργάστηκε με τους Rick Owens, Hedi Slimane (Eau Noire for Dior), Riccardo Tisci, Alber Elbaz και John Galliano για τα αρώματα των οίκων τους, όπως Dior και Saint-Laurent.

Κατάφερε να κάνει disrupt, όπως λέμε, στις πολυεθνικές, σε μια αγορά παραδοσιακή και μοιρασμένη. Να βάλει το πρόσωπο και την προσωπικότητά του στο άρωμα, να φέρει στο προσκήνιο τον δημιουργό, να ανοίξει τον δρόμο και σε άλλους. Μια σταγόνα λεβάντα και εσπεριδοειδή. Λεμόνι και κίτρο. Ρόδα, musk, oud που είναι τόσο δημοφιλές πια και λιβάνια. Βιολέτα, κίτρο, αλχημεία και τέχνη. Όλα είναι θέμα δόσεων και ισορροπιών. Εκεί διακρίνεται ο Kurkdjian. «Το άρωμα, η αίσθηση της όσφρησης είναι εκείνη που μας διαχωρίζει από τις μηχανές. Που φέρνει τους ανθρώπους κοντά», θα πει σε άλλη του συνέντευξη. Έτσι είναι: το άρωμά σου μιλά για σένα πριν μιλήσεις εσύ. Η επιλογή του αποκαλύπτει στοιχεία του χαρακτήρα σου. Κι από τα χέρια του μάγου, κάθε άρωμα μυρίζει αλλιώς σε κάθε σώμα. Αλλιώς μυρίζει το Baccarat Rouge στη γυναίκα μου, αλλιώς σε οποιονδήποτε άλλο.

Είναι χειμωνιάτικο πρωί και περιηγούμαι στα αρώματα με οδηγό τον Jean Baptiste. Μου εξηγεί την ιστορία πίσω από κάθε άρωμα, τη σκέψη του δημιουργού, τα συστατικά, τη δική του γνώμη. Το κατάστημα είναι μόλις μερικά τετραγωνικά κι όμως χωράνε πολιτισμοί και φιλοσοφίες, ταξίδια και όνειρα. Μυρίζω το νέο μου αγαπημένο Satin Oud, τόσο περίπλοκο και μαγικό, το 724 που σε χτυπάει σαν ρεύμα, το Aqua Celestia με περγαμόντο από την Καλαβρία, τη μιμόζα και το γιασεμί, το Aqua Vitae που μυρίζει σαν δέρμα ηλιοκαμένο σε ακτή μεσογειακή. Το Petit Matin περικλείει στο μπουκάλι ακριβώς ό,τι ζω εκείνη τη στιγμή: είμαι στο Παρίσι, η δροσιά του χειμώνα δεν εμποδίζει τον ήλιο να λάμπει. Στο παρκάκι τσέπης Clos des Blancs Manteaux δίπλα από το κατάστημα, η φύση ξαποσταίνει και προετοιμάζεται για την άνοιξη. «Ποιο επιλέγετε;», με ρωτά ο ευγενικός υπάλληλος. To Petit Matin, το δίχως άλλο. Λέει όσα δεν μπορείς να πεις, περιγράφει καλύτερα από όλους τη μαγεία του Παρισιού.

Περιμένοντας να χαράξουν το όνομά μου στο μπουκάλι, χαζεύω το μαλακτικό και τα απορρυπαντικό ρούχων με άρωμα Aqua Universalis, το μπουκαλάκι για μπουρμπουλήθρες και τα κεριά που αλλάζουν την ατμόσφαιρα σε κάθε σπίτι χωρίς καν να τα ανάψεις, τόσο έντονα είναι. Αυτή είναι η απόλυτη πολυτέλεια σκέφτομαι: να μπορείς να ορίσεις τις μυρωδιές σου καθώς η όσφρηση είναι η μόνη από τις αισθήσεις που δεν μπορεί να διακοπεί. Κλείνεις τα μάτια και δεν βλέπεις, φοράς ακουστικά που μπλοκάρουν κάθε ήχο, δεν το συζητάμε για τη γεύση και την αφή που αποτελούν επιλογές αυτοδιάθεσης. Όμως η όσφρηση δεν περιορίζεται.

© Δημήτρης Παπαδόπουλος

Το ίδιο βράδυ στο φανταστικό Le Collier de la Reine, επίσης στο Μαρέ, ανάμεσα σε dry martini, όστρακα και δεκάδες παρέες νέων ανθρώπων, ξεχωρίζω τα αρώματα του Maison Francis Kurkdjian στον αέρα. Δεν ξεχωρίζω ποιο είναι ποιο, αναγνωρίζω την υπογραφή του. Όπως κι όταν άνοιξα τη βαλίτσα στην Αθήνα πια: πιάνω στα χέρια μου όλα τα καρτελάκια με τα αρώματα στα οποία με ξενάγησαν και διαπιστώνω ότι το άρωμα που συντίθεται παραμένει απίθανο και μοναδικό.