Η Kovacs μιλάει στην Athens Voice λίγες μέρες πριν τη συναυλία της στην Αθήνα
H αλεξίσφαιρη Queen Camilla
Βασίλισσα Καμίλα: Τα παιδικά της χρόνια, ο γάμος της, η γνωριμία της με τον Κάρολο και η στέψη της ως Βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου.
Κάποτε θεωρήθηκε ως «η πιο μισητή γυναίκα στη Βρετανία» αφού είχε κλέψει με πονηριά και σχέδιο, τάχα, τον Κάρολο από την αγαπημένη των Βρετανών Νταϊάνα. Η Νταϊάνα την αποκαλούσε «ροτβάιλερ». Δημοσκόπηση των Times το 2006 έδειχνε ότι μόλις το 21% των Βρετανών θα ήθελε να τη δει βασίλισσα. Δυστυχώς για την Καμίλα, ο κόσμος δεν την ήξερε. Στην ουσία δεν ήξερε τίποτε για εκείνη. Άλλωστε, δεν της άρεσε η έκθεση, δεν έκανε βαρύγδουπες δηλώσεις και εξόφθαλμες δημόσιες παρεμβολές. Σκοπός της δεν ήταν να βρίσκεται στο επίκεντρο. Για τους φίλους της ήταν μια ανεξάρτητη, πνευματώδης, ευχάριστη και θελκτική γυναίκα, αλλά η κοινή γνώμη την έβλεπε μόνο μέσα από το μοναδικό πρίσμα που είχε στη διάθεσή της, τα «μάτια» της Νταϊάνα. Σφετερίστρια. Το τρίτο πρόσωπο. Η πέτρα του σκανδάλου. Με αυτή τη ρετσινιά ο Τύπος την καταδίωξε με μένος, κακία και ανήκουστα σεξιστικά σχόλια. «Γριά καρακάξα», «γριά τσατσά», μέχρι και πιάτο της αγγλικής κουζίνας έφερε το όνομά της, ο διάσημος «Μπακαλιάρος Πάρκερ Μπόουλς». Κι εκείνη αντιμετώπιζε την κακία με χιούμορ. «Η αφοσιωμένη γριά καρακάξα σου, Καμίλλα», έγραφε στο τέλος των επιστολών που αντάλλασε με τον Κάρολο.
Μεγαλώνοντας σαν «βασίλισσα»
Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι το «αγοροκόριτσο» των 70s είναι παντρεμένη με τον βασιλιά Κάρολο κοντά 20 χρόνια τώρα. Πόσο μπορεί να απέχει στα 75 της από το ατίθασο κορίτσι που ακολουθούσε τον πατέρα της στο κυνήγι αλεπούδων, μιλούσε στα αγόρια με άνεση, θράσος και μπρίο, λάτρευε τα πάρτι και τη διασκέδαση; Όσο να πεις «βασίλισσα Καμίλλα». Γιατί τελικά ήταν η μοναδική σταθερά που είχε ο Κάρολος στη ζωή του.
Δεν είχε βασιλικό αίμα, αλλά μεγάλωσε σε μια πολυτελή εξοχική κατοικία του 18ου αιώνα στο ανατολικό Σάσσεξ, τυλιγμένη στην αίγλη της βρετανικής αριστοκρατίας. Ο πατέρας της ήταν ο παρασημοφορημένος ταγματάρχης Μπρους Σαντ και η μητέρα της, Ρόζαλιντ, καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια.
Η «Μίλλα» όπως τη φώναζαν στο διάσημο Queen's Gate School –το πρώτο της σχολείο στο Νότιο Κένσινγκτον– θαύμαζε την πρόγιαγιά της Άλις Κέππελ, η οποία υπήρξε ερωμένη του βασιλιά Εδουάρδου του Ζ. Οι συμμαθητές της θυμούνται το 10χρονο κορίτσι να λέει «Η πρόγιαγιά μου ήταν ερωμένη του βασιλιά. Είμαστε, ουσιαστικά, βασιλιάδες». Η μικρή Μίλλα χαμογελούσε στο πεπρωμένο της κι ας μην το γνώριζε ακόμη.
Ο Κάρολος είχε γνωρίσει και είχε ερωτευθεί την Καμίλλα πολύ πριν γνωρίσει την Νταϊάνα. Ήταν 23 ετών όταν πρωτογνωρίστηκαν σε έναν αγώνα πόλο στο Ουίνδσορ το 1970. Μια φίλη του από το πανεπιστήμιο, τον σύστησε στην Καμίλλα πιστεύοντας πως θα τα «βρουν» μια χαρά. Εκείνη στα 20 της, διατηρούσε το «πληθωρικό» παιδικό της πνεύμα και την πολύπλευρη προσωπικότητά της. Όλα εκείνα, δηλαδή, που συμπλήρωναν τον Κάρολο. Οι ισορροπίες του. Η Καμίλλα μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον γεμάτο αγάπη και κατανόηση. Έπαιζε ασταμάτητα με τα αδέλφια της και όταν έπεφταν στο κρεβάτι το βράδυ αποκαμωμένα, ο πατέρας τους τους διάβαζε παραμύθια για να κοιμηθούν. Η μητέρα της τα συνόδευε στο σχολείο και είχε πάντα χρόνο να τα πάει σε δραστηριότητες ή στην παραλία. Ο Κάρολος από την άλλη, ήταν ένας «μοναχικός» και συνεσταλμένος νέος. Ζούσε στη σκιά της παράδοσης και του καθήκοντος, στη σκιά ενός αυταρχικού πατέρα και του Στέμματος-μητέρας που δεν ένιωσε ποτέ πραγματικά κοντά του –κυριολεκτικά και μεταφορικά– και πάλευε να συμφιλιωθεί με τον προκαθορισμένο σκοπό της ζωή του και τη συνακόλουθη «επιλεκτική» ελευθερία. Η Καμίλλα «χαμογελούσε τόσο με τα μάτια όσο και με το στόμα και γελούσε με τα ίδια ανόητα πράγματα όπως εκείνος», είχε πει η βασιλική βιογράφος και συγγραφέας, Πένι Τζούνορ. «Εν ολίγοις, ήταν συνεπαρμένος μαζί της».
Οι δυο τους έγιναν αμέσως πολύ καλοί φίλοι, αλλά ο Κάρολος ένιωσε γρήγορα κάτι πιο βαθύ. Δυστυχώς για τον (τότε) πρίγκιπα, το αντικείμενο του πόθου του ήταν ακόμη ερωτευμένο με την προηγούμενη «φλόγα» της, τον Άντριου Πάρκερ Μπόουλς. Όταν οι στρατιωτικές υποχρεώσεις του Μπόουλς τον έστειλαν μακριά της, στη Γερμανία, ο Κάρολος αναθάρρησε. Είχε, λοιπόν, μια ακόμη ευκαιρία με το κορίτσι των ονείρων του. Φευ. Αδιέξοδο, για άλλη μια φορά. Ο πρωτότοκος γιος της βασίλισσας Ελισάβετ Β’ θα κληθεί να υπηρετήσει στο Βασιλικό Πολεμικό Ναυτικό το 1973, καθιστώντας πολύ δύσκολη μια σχέση εξ αποστάσεως. Επιπλέον, η φήμη της Καμίλλα ως «κορίτσι των πάρτι», σε συνδυασμό με τη μη βασιλική καταγωγή της, πίεζαν τον διάδοχο να εγκαταλείψει τις τρελές του ιδέες και να αναζητήσει άλλη νύφη. Το μεταξύ τους πρώτο ειδύλλιο έληξε πριν καν αρχίσει, με την Καμίλλα να επιστρέφει στην αγκαλιά του Άντριου. Οκτώ μήνες αργότερα, όταν ο Κάρολος επέστρεψε από το Ναυτικό, βρήκε την Καμίλλα αρραβωνιασμένη με τον Μπόουλς.
Η μεγάλη «παρένθεση»
Η Καμίλλα είχε γνωριστεί με τον Άντριου στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Παντρεύτηκαν το 1973 και απέκτησαν δυο παιδιά, τον Τόμας και τη Λάουρα. Ο 48χρονος σήμερα Τόμας Χένρι Τσαρλς Πάρκερ Μπόουλς –τον είχε βαφτίσει ο Κάρολος– είναι ένας βραβευμένος συγγραφέας βιβλίων μαγειρικής και κριτικός γεύσης. Έχει αποκτήσει δυο παιδιά με τη σύζυγό του Sara Buys, με την οποία χώρισε το 2018. Η Καμίλλα και ο Άντριου καλωσόρισαν το δεύτερο παιδί τους, τη Λάουρα, την 1η Ιανουαρίου του 1978. Η Λάουρα Πάρκερ Μπόουλς, σήμερα Λάουρα Λόπεζ, έγινε μια καταξιωμένη επιμελήτρια τέχνης. Παντρεύτηκε τον Χάρι Λόπεζ, εγγονό του Λόρδου Τζον Άστορ, πρώην μέλος των Συντηρητικών της Βουλής των Λόρδων. Έχουν τρία παιδιά, την Ελίζα, και τα δίδυμα Γκας και Λούις.
Ξέρω τι συμβαίνει ανάμεσα σε σένα και τον Κάρολο
Αν και η ζωή τους πήρε χωριστούς δρόμους, η Καμίλλα και ο Κάρολος παρέμειναν φίλοι καρδιακοί. Για τον Κάρολο η ευκαιρία, όπως πίστευε, είχε χαθεί για πάντα, όχι όμως και τα συναισθήματα. Απολάμβανε την παρέα της. Πήγαιναν μαζί στο θέατρο, παρακολουθούσαν μαζί αγώνες πόλο, διασκέδαζαν στα πάρτι. Την ένιωθε –και ήταν– το στήριγμά του, μπορούσε να της εμπιστευθεί κάθε σκέψη και ήξερε πως εκείνη θα έχει πάντα τα κατάλληλα λόγια, αντίδοτο στο παράπονο. Ο Άντριου ήξερε καλά πως θα εξελιχθούν τα πράγματα. Και η 25χρονη Νταϊάνα ήξερε…
Ο γάμος του Καρόλου με την Νταϊάνα ήταν καταδικασμένος. Τα σημάδια ήταν πάντα εκεί, αλλά ο κόσμος δεν ήθελε να βλέπει πάρα μόνο την επιφάνεια. Τη μπογιά που κάλυπτε όπως όπως μια θλιβερή, ξεθωριασμένη πρόσοψη. Στις σπασμωδικές απόπειρές της να κερδίσει ξανά την αυτοκυριαρχία της και να διεκδικήσει εκ νέου την καρδιά του Καρόλου, η Νταϊάνα αποφασίζει να αντιμετωπίσει το «ροτβάιλερ» κατά πρόσωπο. «Ήμουν τρομοκρατημένη», είχε πει η νεαρή πριγκίπισσα για το ιδιότυπο ραντεβού τους στον βασιλικό βιογράφο της Άντριου Μόρτον. «Ξέρω τι συμβαίνει ανάμεσα σε σένα και τον Κάρολο και θέλω απλώς να το γνωρίζεις», της είπε όταν βρέθηκαν. «Έχεις όλα όσα ήθελες ποτέ», «όλοι οι άντρες στον κόσμο σε ερωτεύονται», της αντιγύρισε η 39χρονη τότε Καμίλλα, πριν τη ρωτήσει τι άλλο ήθελε.
Η Καμίλλα δεν έχει ξεχάσει εκείνη την εποχή. «Ήταν ένας εφιάλτης», είχε πει στην Daily Mail το 2017. «Ήταν όλα τόσο δυσάρεστα που δεν θα τα ευχόμουν ούτε στον χειρότερο εχθρό μου» έλεγε. «Δεν θα το είχα αντέξει χωρίς τη στήριξη της οικογένειάς μου». Και ο γιος της Τόμας, είχε μιλήσει για εκείνες τις μέρες που οι παπαράτσι κρύβονταν στους θάμνους έξω από το σπίτι της οικογένειας στο Γουίλτσαϊρ. «Δεν υπάρχει πια κάτι που θα μπορούσε να πει κανείς για την οικογένειά μας που να μας προσβάλει», γράφουν οι Times το 2017. «Η μητέρα μου είναι αλεξίσφαιρη».
Ο Κάρολος και η Νταϊάνα χώρισαν το 1992 και το διαζύγιό τους οριστικοποιήθηκε τέσσερα χρόνια αργότερα. Η κοινή ζωή της Καμίλλα και του Άντριου έληξε κι αυτή με την ανακοίνωση του δικού τους διαζυγίου το 1995. Αλλά ήταν ο τραγικός θάνατος της Νταϊάνα το 1997 που ισοπέδωσε το Ηνωμένο Βασίλειο. Δημόσια, ο Κάρολος αφοσιώθηκε στους γιους του, Ουίλιαμ και Χάρι, ενώ η Καμίλλα αποσύρθηκε σιωπηρά. Και όλοι περίμεναν το επόμενο «επεισόδιο». Μια επική κατάρρευση ίσως. Η Καμίλλα είχε παραβρεθεί στον γάμο του Καρόλου και της Νταϊάνα, όμως δεν ήταν στην κηδεία της. Η βασίλισσα Ελισάβετ δεν θα μπορούσε να είναι πιο ανένδοτη. Τα μάτια των 2,5 δισεκατομμυρίων που την παρακολούθησαν έψαχναν μάταια να την «εντοπίσουν». Η απουσία της αντηχούσε πάνω στους αρχαίους πέτρινους τοίχους του Ουέστμινστερ. Δεν την ήθελαν. Κανείς δεν την ήθελε, όμως ενδόμυχα την αποζητούσαν. Η φιγούρα της έδινε πνοή στην σκανδαλοθηρική τους φύση.
Η σκόνη έπεσε δύο χρόνια αργότερα, το 1999, και σε μια προσεκτικά ενορχηστρωμένη «έξοδο» ο Κάρολος και η Καμίλλα έκαναν την πρώτη κοινή εμφάνισή τους, αναχωρώντας μαζί ένα βράδυ από το ξενοδοχείο Ritz, όπου γιόρταζαν τα 50ά γενέθλια της αδερφής της Καμίλλα. Παντρεύτηκαν με πολιτικό γάμο έξι χρόνια αργότερα, στις 9 Απριλίου του 2005, επισφραγίζοντας έναν μεγάλο και αληθινό έρωτα που μετρούσε ήδη 35 χρόνια.
Από την αποδοκιμασία στην αποδοχή
Η δύναμη της βρετανικής μοναρχίας δεν βρίσκεται στον θεσμικό της ρόλο, αλλά στις «προσωπικές» ιστορίες της. Αν και κανείς δεν ήθελε να το παραδεχτεί, η Καμίλλα είχε από την αρχή θέση στο βασιλικό οικογενειακό κάδρο. Για δεκαετίες ένα ολόκληρο έθνος, σαν να βίωνε ταυτόχρονα τα πέντε στάδια του πένθους, πορευόταν μπερδεμένο για να φτάσει τελικά από την άρνηση και τον θυμό στην αποδοχή. Ακόμη και η βασίλισσα Ελισάβετ Β’ χρειάστηκε χρόνο για να «ησυχάσει» μέσα της τις αμφιβολίες και τους ενδοιασμούς πολλών ετών, αλλά στα τελευταία χρόνια της ζωής της η «ευχή» της ήταν ξεκάθαρη. Σε ένα μήνυμα για τον εορτασμό της 70ης επετείου από την άνοδό της στον θρόνο, είπε: «Όταν με το πλήρωμα του χρόνου ο γιος μου, Κάρολος, γίνει βασιλιάς, ξέρω ότι θα στηρίξετε εκείνον αλλά και τη σύζυγό του Καμίλλα, όπως στηρίξατε και εμένα, και επιθυμώ όταν έρθει εκείνη η ώρα, η Καμίλλα να ονομαστεί βασίλισσα σύζυγος καθώς θα συνεχίζει το δικό της έργο». Η επιθυμία της ήταν διαταγή. Και τα λόγια της μια λυτρωτική αναγνώριση που «θωράκιζε» κατ’ επέκταση και το Παλάτι και τον θεσμό. Η Καμίλλα αναδεικνύεται σε μια νέα «γιαγιά» για το έθνος (που έχασε την αγαπημένη του Ελισάβετ) και με το εμβληματικό στέμμα της βασίλισσας Μαίρης στα άσπρα μαλλιά της, γίνεται ένας ακόμη εθνικός θησαυρός που θα οδηγήσει τη μοναρχία στη νέα εποχή.
Θα μιλήσω με τις πράξεις
Στις σχεδόν δύο δεκαετίες που εκτελούσε ακούραστα τα καθήκοντά του Παλατιού ως δούκισσα της Κορνουάλης, παρέμενε ανεπιτήδευτη και πάντα ευδιάθετη και «καλόβολη», κάτι που την έκανε αγαπητή και στους κύκλους των βασιλικών δημοσιογράφων. Και κατάφερε να αποδείξει και με το παραπάνω πως είναι εργατική, έχει ευγενική καρδιά, πάθος και όρεξη για έργο, στηρίζοντας έμπρακτα πλείστες φιλανθρωπικές οργανώσεις – από τα δικαιώματα των ζώων, στην εξάλειψη του αναλφαβητισμού, στα δικαιώματα των γυναικών-θύματα ενδοοικογενειακής βίας, στη μάχη κατά της οστεοπόρωσης.
Queen Camilla
Ο «καημός» της δεν ήταν να γίνει βασίλισσα, αυτός ήταν ένας ρόλος που δεν την ενδιέφερε, πόσο μάλλον να κληθεί να τον υπηρετήσει τώρα. Οι όρκοι που θα την έδεναν με το πεπρωμένο της ήταν οι γαμήλιοι όρκοι που έδωσε στο Windsor Guildhall στις 9 Απριλίου του 2005 και όχι εκείνοι που έδωσε στο Αβαείο του Ουέστμινστερ στις 6 Μαΐου του 2023. Αυτό που ήθελε η Καμίλλα ήταν να παντρευτεί τον άντρα που αγάπησε, γιατί χωρίς αυτόν τον γάμο θα ήταν για την ιστορία απλά η «ερωμένη του βασιλιά». Μια θολή φιγούρα στο φόντο.
«Μερικές φορές σκέφτομαι, ποια είναι αυτή η γυναίκα… δεν μπορεί να είμαι εγώ»
Η «εξέλιξη» της Καμίλλα αντικατοπτρίζει την εξέλιξη στην κουλτούρα ενός ολόκληρου λαού που περνούσε από το μακρινό και άκαμπτο χθες στο ευέλικτο και διαλλακτικό σήμερα. Κοιτάζοντας πίσω στη νιότη της, η βασίλισσα σήμερα Καμίλλα βλέπει τη διαδρομή και λέει, «το κλειδί είναι να πατάς πάντα στη γη, να είσαι προσγειωμένος». «Πρέπει επίσης να μπορείς να διακωμωδείς τις καταστάσεις που αντιμετωπίζεις στη ζωή και να γελάς με τον εαυτό σου, γιατί αν δεν το κάνεις, θα εγκαταλείψεις, θα παραιτηθείς».
Ήταν δύσκολος ο δρόμος για τη γυναίκα που λέγεται πως ο Κάρολος ερωτεύτηκε με την πρώτη ματιά στα 20 του. Η νέα βασίλισσα μπορεί να μην έχει κερδίσει ακόμη την πλήρη αποδοχή των Βρετανών, αλλά, όπως είπε η ίδια μιλώντας στη Vogue νωρίτερα αυτή τη χρονιά, «κατά κάποιον τρόπο στέκομαι πάνω από όλα αυτά τα μικρά και συνεχίζω. Η ζωή συνεχίζεται».
Δειτε περισσοτερα
Μια Θεσσαλονικιά ποιήτρια του Μεσοπολέμου έρχεται πάλι στο προσκήνιο
Η Ρεβέκκα Καμχή γράφει για τη γνωριμία της με τον καλλιτέχνη Κωνσταντίνο Κακανιά και για την αναδρομική του έκθεση στην γκαλερί της
«Η αρχιτεκτονική είναι η τέχνη της διάρκειας»
Οι ταινίες, οι αριθμοί, οι αλλαγές, οι διαμάχες
Ένα φαινόμενο που η παρουσία του μεταξύ ψηφιακού κόσμου και αληθινών γειτονιών καταργεί τα όρια μεταξύ κατασκευασμένου και υπαρκτού