Πώς ο Alfred Hitchcock επηρεάζει τη μόδα του σήμερα

Μπορείς να αφιερώσεις ολόκληρη την ζωή σου μελετώντας το έργο του Alfred Hitchcock και την συνδρομή του στον παγκόσμιο κινηματογράφο, χωρίς να έχεις καλύψει το θέμα από όλες τις μεριές. Ο Βασιλιάς του Σασπένς αντιμετώπιζε την κάθε ταινία του ως έναν καλλιτεχνικό καμβά και θεωρούσε τον εαυτό του υπεύθυνο για κάθε μία ξεχωριστή πινελιά. Από την ιστορία και όλες τις σοκαριστικές αποκαλύψεις της πλοκής μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια στα σκηνικά και τα κοστούμια, ο Hitchcock απαιτούσε απόλυτο δημιουργικό έλεγχο έως ότου το κάθε καρέ των φιλμ του να αντιστοιχούσε ακριβώς στο όραμά του.

Όσοι έχουν υπάρξει αρκετά τυχεροί ώστε να κρατήσουν στα χέρια τους κάποιο από τα original σενάρια με την υπογραφή του, έχουν σίγουρα προσέξει τις εξονυχιστικές οδηγίες και σημειώσεις που υπάρχουν σχεδόν σε κάθε σελίδα.
«Είχε ήδη αποφασίσει πώς θα είναι όλα τα κοστούμια της ταινίας όταν μου έστελνε το σενάριο,» θυμάται η φίλη και ενδυματολόγος του ξακουστού σκηνοθέτη Edith Head. «Yπήρχε νόημα πίσω από κάθε χρώμα, κάθε στιλ και ήταν απόλυτα σίγουρος για την οποιαδήποτε απόφαση του. Πραγματικά συναρμολογούσε ένα όνειρο στο στούντιο.»
Σε κινηματογραφικούς όρους, ο Hitchcock ήταν ίσως ο πρώτος σκηνοθέτης που εφάρμοσε το mise-en-scéne, ένα κίνημα που δίνει στον σκηνοθέτη το δικαίωμα να είναι ο μαέστρος όλων των στοιχείων της ταινίας και των γυρισμάτων, με τρόπο τέτοιο ώστε στο τελικό αποτέλεσμα να αποτυπώνονται όλα όσα ήθελε, με τον τρόπο και το ύφος που εκείνος διέταξε. Επίκεντρο της προσοχής και διαχρονική πρωταγωνίστρια των φιλμ του ήταν μία τρομερά όμορφη, φινετσάτη, συνήθως ξανθιά και επικίνδυνη γυναίκα: η Χιτσκοκική Ηρωίδα.

Σε μία εποχή που οι περισσότεροι γυναικείοι χαρακτήρες του σινεμά υπάκουαν στο αρχέτυπο του «damsel in distress» (δηλαδή «δεσποσύνη σε κίνδυνο»), ο μεγάλος σκηνοθέτης έδινε στις ηθοποιούς του πολύ πιο δυναμικούς και ενδιαφέροντες ρόλους με τους οποίους μπορούσαν να λάμψουν. Πανέμορφες και ταλαντούχες παρουσίες όπως η Grace Kelly, η Tippi Hedrin και η Kim Novak δέχτηκαν τις πρωτοφανείς προκλήσεις του πίσω από την κάμερα και τα αποτελέσματα θεωρούνται αξεπέραστα ακόμα και σήμερα.

Σε ότι έχει να κάνει με την απόδοση της ιστορίας, ο Hitchcock πάντα υποστήριζε πως τα εξωτερικά χαρακτηριστικά ήταν ίσως το πιο σημαντικό κομμάτι στην απόδοση των χαρακτήρων. Κυρίως ο τρόπος με τον οποίο ντύνονταν. Σε εκείνη την εποχή, τα κοστούμια μίας ταινίας ήταν ένα σημαντικό ζήτημα, το οποίο διέφερε εντελώς από το γενικότερο στιλ των ηθοποιών και συνήθως πιο ήταν ακόμα πιο δύσκολο να πετύχει. Οι πρωταγωνίστριές του φορούσαν πάντα σύνολα ραμμένα ακριβώς στα μέτρα τους, με πολυτελή υφάσματα, ακριβείς σιλουέτες και σαφείς αναφορές στην παριζιάνικη μόδα και τις γαλλικές couture συλλογές.

Η θρυλική Marlene Dietrich για παράδειγμα είχε την απαίτηση τα κοστούμια της ταινίας του 1950 με τίτλο Stage Fright να έχουν σχεδιαστεί από τον ίδιο τον Christian Dior, δηλώνοντας μάλιστα ότι «no Dior, no Dietrich». Χωρίς εκείνον, δεν θα έπαιζε. Και ποιος μπορεί να πει όχι στην Marlene;

Κατά την διάρκεια της καριέρας του, ο Alfred δούλεψε με αρκετούς costume designers, όμως πάντα η καλύτερη σχέση του ήταν με την Edith Head. Οι δυο τους είχαν μία απόλυτα αρμονική συνεργασία η οποία διήρκεσε χρόνια και είχε ως αποτέλεσμα την παραγωγή 11 τουλάχιστον ταινιών. Αναμφισβήτητο αποκορύφωμα ήταν φυσικά οι ενδυματολογικές επιλογές στην ταινία του 1953 Rear Window με πρωταγωνίστρια την μυθική Grace Kelly. H Kelly υποδύθηκε την Lisa Fremont, στιλάτη κυρία της υψηλής κοινωνίας, η οποία θεωρούσε την γκαρνταρόμπα της τον απόλυτο τρόπο έκφρασης. «Αν ξέρω να κάνω κάτι σωστά, αυτό είναι να φοράω τα σωστά ρούχα.»

Το όραμα του Hitchcock να αποδώσει την Lisa σαν fashion αυθεντία υπάκουε στο γενικότερο θέμα της ταινίας που ουσιαστικά ήταν η ηδονοβλεψία και η ιδέα πως θέλουμε να μας θαυμάζουν και να μας παρακολουθούν εξαιτίας της εμφάνισης και του στιλ μας.
Η Head σχεδίασε μία σειρά από διαφορετικές τουαλέτες για την Grace Kelly, οι οποίες συμπεριλάμβαναν εντυπωσιακές φούστες μπαλαρίνας και  μεταξωτά στοιχεία αλά Cristóbal Balenciaga. Κάθε ένα κομμάτι αντιπροσώπευε την επιρροή της γαλλικής υψηλής ραπτικής στην αμερικάνικη κουλτούρα, η οποία ακολούθησε μετά την εδραίωση του «Νew Look» από τον οίκο Dior. Ξαφνικά, η μέση της γυναίκας έπρεπε να ήταν μικροσκοπική και η φούστα από κάτω τεράστια.
Ενώ προφανώς κάθε ένα look της Kelly σε αυτήν την ταινία θεωρείται αριστουργηματικό, σίγουρα αυτό που έχει μείνει στην ιστορία είναι το ασπρόμαυρο βραδινό φόρεμα.

Αρκετοί είναι όσοι υποστηρίζουν πως το πιο διάσημο από όλα του έργα είναι η Ψυχώ, που κυκλοφόρησε το 1960. Αυτήν την φορά ο Hitchcock δεν εμπιστεύτηκε την Head αλλά δούλεψε με την Rita Riggs, μία ενδυματολόγο που είχε προηγουμένως ασχοληθεί με τα κοστούμια στο The Birds και το Marnie. Για το Ψυχώ, ήταν απολύτως απαραίτητο για τον χαρακτήρα της Marion Crane να είναι τόσο συμπαθητικός ώστε ο θάνατός της στην μέση της ταινίας να προκαλέσει μεγάλο σοκ στους θεατές. Για αυτό λοιπόν τα ρούχα της αντιπροσωπεύουν την πορεία της στην ιστορία. Στην αρχή την βλέπουμε να φοράει λευκά εσώρουχα τα οποία συμβολίζουν αγνότητα, ενώ στην συνέχεια (ενώ μας αποκαλύπτεται μία πιο σκοτεινή πλευρά της) αλλάζει σε ένα μαύρο ζευγάρι.

 

Στα της παραγωγής, ο σκηνοθέτης επέμενε να χρησιμοποιηθούν ήδη υπάρχοντα ρούχα από το εμπόριο και οικονομικές αλυσίδες της εποχής, εφόσον η Μarion ήταν μία απλή γραμματέας και το budget της ήταν περιορισμένο. Έτσι η Riggs αγόρασε τα περισσότερα σύνολα της ταινίας από το μαγαζί Jax στο Beverly Hills και μάλιστα προτίμησε τα βαμβακερά και μάλλινα υφάσματα.
«To ξέρω ότιατρεύει ένα καλό μάλλινο jersey; φαίνεται ωραία στην ασπρόμαυρη οθόνη,» είχε να δηλώσει η Riggs για το αφεντικό της.

Η επιρροή του Hitchcock στον κόσμο της μόδας είναι φυσικά μεγάλη και αχανής. Τα looks των ταινιών του έχουν υπάρξει πηγή έμπνευσης για αμέτρητους σχεδιαστές, με λαμπρό παράδειγμα τον Alexander McQueen. Το L'Enfant Terrible της μόδας είχε βασίσει πολλές από τις συλλογές του στο dark horror των ταινιών του μεγάλου σκηνοθέτη, ενώ ολόκληρη η Άνοιξη/Καλοκαίρι κολεξιόν του το 1995 ονομάστηκε «Τhe Birds». Μπορείς να την παρακολουθήσεις παρακάτω:

Μετά από μία δεκαετία, η συλλογή Φθινόπωρο/Χειμώνας 2005 συμπεριλάμβανε πολλά κλασικά χιτσκοκικά στιλ, όπως ατμοσφαιρικά σκούρα χρώματα και tailoring της δεκαετίας του '50. Το 2013, ο οίκος Prada παρουσίασε την πιο κατάλληλη κολεξιόν για μία πλοκή δολοφονίας με δραματικές σιλουέτες, παλτό που θα μπορούσαν να έχουν φορεθεί από την Kim Novak και μεταξωτά σύνολα.

Πολλά χρόνια μετά τον θάνατό του, ο θρύλος του Hitchcock εξακολουθεί να ζει. Και μαζί του η διαχρονική ηρωίδα που δημιούργησε. Μία πραγματική femme fatale που αποπνέει αυτοπεποίθηση, σεξουαλικότητα και μυστήριο σε κάθε βήμα της και χρησιμοποιεί το ντύσιμό της ως ασπίδα και όπλο ταυτόχρονα.