Ο έλληνας σχεδιαστής Minas
©Costas Coutayar
Fashion

Έφυγε από τη ζωή ο κορυφαίος σχεδιαστής Minas

Αποχαιρετάμε σήμερα τον έλληνα σχεδιαστή και σταθερό φίλο της Athens Voice που έφυγε σε ηλικία 82 ετών ύστερα από μακρόχρονη ασθένεια.

looksiteblackandwhite.jpg
Look Team |

Ο σπουδαίος έλληνας σχεδιαστής Μinas έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 82 ετών

Έφυγε από τη ζωή ένας από τους πιο αξιόλογους έλληνες σχεδιαστές κοσμημάτων, επίπλων, αντικειμένων, κατοικιών  ύστερα από σύντομη νοσηλεία σε ιδιωτικό νοσοκομείο των Αθηνών.  Αφήνει πίσω του ένα αξιολογότατο έργο, σχέδια μοναδικά και κατασκευές με αξεπέραστο γούστο και σπάνια ελληνική κομψότητα. Αφήνει όμως πίσω του (κυρίως) την «δροσερή συνέχεια» του, τα παιδιά του, αγάπη και πολλούς πολλούς φίλους που τον αγάπησαν, τον θαύμασαν και ένοιωσαν τρομερά προνομιούχοι που τον συνάντησαν.

2_337.jpg
© Costas Coutayar

Ο Μηνάς γεννήθηκε στις 4 Ιουνίου του 1938 στην Νέα Ιωνία, λίγο πριν την έναρξη του Β Παγκοσμίου Πολέμου από οικογένεια Ελλήνων μεταναστών από τη Μαύρη Θάλασσα. Από νεαρή ηλικία έδειξε την αγάπη του για το σχεδιασμό και την προσήλωσή του στην τελειότητα σε οτιδήποτε έφτιαχνε. Νεαρός ακόμα ασχολείται με την μουσική και τον αγωνιστικό αθλητισμό.

Στην ηλικία των 9 ετών, ο Μηνάς αρχίζει να πειραματίζεται με τη μουσική ζητώντας από τον πατέρα του να του αγοράσει το πρώτο του βιολί. Παρακολουθεί για 7 χρόνια μαθήματα στο Ελληνικό Ωδείο ενώ εξασκείται συνεχώς. Ονειρεύεται να γίνει βιρτουόζος αλλά στον όγδοο χρόνο των μαθημάτων, κάποια άτυχα περιστατικά τον ωθούν να χάσει την πίστη του στον δάσκαλο του και να μην επιστρέψει ποτέ στο Ωδείο. Η αγάπη του όμως για τη μουσική δεν τον εγκατέλειψε ποτέ. «Η μουσική έσωσε τη ζωή μου» έλεγε συχνά. Δεν είναι τυχαίο ότι στους προσωπικούς του φίλους συγκαταλέγονται ο Κήθ Ρίτσαρντς και ο Ρόνι Γουντ από τους Rolling Stones αλλά και ο Τονίνο Καροτόνε και οι Locomondo. Ούτε ο ίδιος φανταζόνταν ότι κάποτε θα φιλοξενούσε όλους αυτούς στο σπίτι του στην Μύκονο και στην Αθήνα.Το 1952, στην ηλικία των 14 ετών ζωγραφίζει για έναν σχολικό διαγωνισμό το πορτραίτο ενός ηλικιωμένου άνδρα ( χρησιμοποιώντας για πρώτη και τελευταία φορά λάδια ζωγραφικής) τόσο εξαιρετικά που αποσπά το πρώτο βραβείο.

Ο Μηνάς με τον Τονίνο Καροτόνε και τους Locomondo
Ο Μηνάς με τον Τονίνο Καροτόνε και τους Locomondo

Στα 15 του χρόνια έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με τον κόσμο του κοσμήματος. Με την βοήθεια του πατέρα του εξασφαλίζει μια πρακτική άσκηση δίπλα στον σπουδαίο κοσμηματοπώλη Άγγελο Βουράκη, επίσημο προμηθευτή της τότε βασιλικής Αυλής. Εκεί μαθαίνει τη τέχνη της κατασκευής του κοσμήματος. Για ένα ολόκληρο χρόνο είναι μαθητευόμενος χωρίς αμοιβή. Αργότερα θα πληρώνεται με μεροκάματο 10 δραχμές την ημέρα αλλά γρήγορα το ταλέντο του θα αναγνωριστεί με αποτέλεσμα να κερδίζει περισσότερα λεφτά και από τον πατέρα του, ανώτερο αξιωματικό του ελληνικού στρατού.

Ο Μηνάς σε αγώνες ποδηλάτου
Ο Μηνάς σε αγώνες ποδηλάτου

Ο αθλητισμός υπήρξε άλλη μια δυνατή αγάπη του. Ο ευγενής ανταγωνισμός ήταν στο αίμα του. Είναι 15 ετών όταν αγοράζει το πρώτο του ποδήλατο με χρήματα που είχε κερδίσει από τη δουλειά του ως κοσμηματοπώλης. Όταν μαθαίνει ότι η ΑΕΚ, η αγαπημένη του ομάδα, διοργανώνει αγώνες ποδηλάτων στην περιοχή, αποφάσισε να λάβει μέρος. Έρχεται πέμπτος χωρίς καμία προετοιμασία και πρακτική με ένα μη αγωνιστικό ποδήλατο. Αμέσως ανακηρύσσεται μέλος της ΑΕΚ ως επίσημος αθλητής της ομάδος. Το 1957 για πρώτη φορά του δίνεται η ευκαιρία να παρακολουθήσει  το Πανελλήνιο Ποδηλατικό πρωτάθλημα στη Ρόδο. Ένα χρόνο αργότερα, το 1958, με το ίδιο ποδήλατο ο Μηνάς σε ηλικία 20 ετών, γίνεται Πανελλήνιος πρωταθλητής. Η αγάπη του για το ποδήλατο δεν τον εγκατέλειψε ποτέ και διέθετε μια μεγάλη συλλογή ποδηλάτων.

Ο Μηνάς κάνει ποδήλατο
Ο Μηνάς έκανε μέχρι πρόσφατα ακόμα ποδήλατο

Το 1959 ο Μηνάς ξεκινάει την στρατιωτική του θητεία διάρκειας 27 μηνών στο Ελληνικό Βασιλικό Ναυτικό. Παίρνει γρήγορα μεταγραφή προκειμένου να σχεδιάσει τα τεχνικά εγχειρίδια  των πυροβόλων όπλων, ένα έργο που ολοκληρώνει με μεγάλη επιτυχία λόγω της ικανότητας του να κατανοεί τα μηχανικά σχέδια. Κατά τη διάρκεια αυτής της αποστολής κερδίζει πολύτιμη εμπειρία στη μηχανική που αργότερα θα αποδειχτεί ανεκτίμητη όταν αποφάσισε να σχεδιάσει το περίφημο βραχιόλι με τις βίδες, ένα από τα πιο εμβληματικά σχέδια με την υπογραφή του (που πολλοί προσπάθησαν, χωρίς επιτυχία, να αντιγράψουν)

Δέκα χρόνια αργότερα, τον Αύγουστο του 1969 αποφασίζει να κάνει το μεγάλο άλμα προς τα μπρος και με 200 δολάρια στην τσέπη αποφασίζει να κυνηγήσει το όνειρο του στην Αμερική. Η περιπέτεια μόλις είχε αρχίσει. Από τη πρώτη στιγμή που βρέθηκε στην Νέα Υόρκη κατάλαβε ότι πατούσε σε μια γη γεμάτη ευκαιρίες. Ένοιωσε σαν να ρίχτηκε σε μια παιδική χαρά απεριορίστων δυνατοτήτων. Βρήκε γρήγορα δουλειά στον David Webb, έναν από τους πιο διάσημους και σημαντικούς κατασκευαστές κοσμημάτων της εποχής. Αυτή ήταν η αρχή του αμερικάνικου ονείρου. Το 1972 ιδρύει ένα δικό του εργαστήριο και μέσα εκεί δημιουργεί τα πρώτα δικά του σχέδια και κοσμήματα τα οποία προωθεί σε ένα δίκτυο πώλησης 200 και πλέον καταστημάτων σε ολόκληρη την Αμερική. Είναι η εποχή που δημιουργεί μερικά από τα πιο επιδραστικά και εμβληματικά σχέδια της καριέρας του. Με  παρακαταθήκη την εμπειρία του στον τομέα της μηχανολογίας  (από την θητεία του στο Ναυτικό) δημιουργεί το επικό βραχιόλι με τις βίδες, το περίφημο Universal Joint που στην ουσία αποτέλεσε το διαβατήριο για την επιτυχία του. Το 1975 γίνεται αμερικανός πολίτης. Η αναγνώριση ήρθε ένα χρόνο αργότερα όταν άρχισε να εξάγει κοσμήματα σε 52 πόλεις της Ιταλίας σε σχέδια που έφεραν πάντα το όνομα του. Τα σχέδια του επικεντρώνονται στην απλότητα, την εργονομία και την αρμονία σε σχέση με το ανθρώπινο σώμα. Σύντομα έρχεται η συνεργασία με τον Roberto Cusi έναν από τους πιο διάσημους gemologists.  Συνεργάζεται με το κοσμηματοπωλείο του στη via Monte Napoleone στο κέντρο του Μιλάνου. O Gusi βοηθάει τον Μηνά να βρει έναν εκθεσιακό χώρο στην Ιταλία και τοποθετεί τις διαφημίσεις του στην ιταλική Vogue, την Vogue Uomo, το Harper's Bazaar κ.α. Εκείνη την εποχή είναι ένας από τους ελάχιστους εισαγωγείς κοσμημάτων στην Ιταλία.

Κοπέλα που φοράει βραχιόλια και δαχτυλίδια σχεδιασμένα από τον Μηνά
©Costas Coutayar

Το 1981 το σύνδρομο του Οδυσσέα τον κυριεύει και αποφασίζει να επιστρέψει στην Ελλάδα. Επιστροφή στα μέρη της παιδικής του ηλικίας και στην Νέα Ιωνία όπου κατασκευάζει εξ αρχής το εργαστήριο του. Σχεδιάζει και κατασκευάζει τα πάντα, από τους πάγκους εργασίας μέχρι τα εργαλεία και τις μηχανές χύτευσης. Αυτό του επιτρέπει να αναβαθμίσει τις διαδικασίες παραγωγής και να ευθυγραμμιστεί με τα πρότυπα του. Υπογράφει με την χαρακτηριστική υπέροχη υπογραφή του οτιδήποτε κατασκευάζει από κόσμημα μέχρι έπιπλο ή μηχάνημα. Μια συνήθεια που ακολούθησε μέχρι το τέλος της ζωής του.

Καθρέφτης σχεδιασμένος από το Μηνά
Καθρέφτης σχεδιασμένος από το Μηνά

Το 1986 ξεκινάει την κατασκευή του περίφημου σπιτιού του στην Μύκονο και ένα χρόνο αργότερα στο ίδιο μέρος παντρεύεται την γυναίκα της ζωής του, την Τζίνα Μαργαριτοπούλου. Μαζί της έκανε δύο αγόρια, τον Αρίωνα και τον Προμηθέα.

Το σπίτι της Μυκόνου είναι ένα τέλειο μείγμα σύγχρονης και κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής, πλήρως εναρμονισμένο με τη φιλοσοφία του Μηνά. Ένα μικρό σπιτάκι στην κορυφή του λόφου και δύο ακόμα μικρότερα σπαρμένα εδώ και εκεί όλα με εκπληκτική θέα προς όλο το νησί. Κάθε λεπτομέρεια αυτού του σπιτιού  συνδυάζει την τέλεια εργονομία με την απλότητα και μια αισθητική απόλυτα συμβατή με το εξωφρενικό τοπίο. Όλο το σπίτι εσωτερικά και εξωτερικά είναι σχολαστικά κατασκευασμένο  και επιπλωμένο από τον ίδιο με αντικείμενα που κατασκευάστηκαν από αμερικάνικη καρυδιά, ανοξείδωτο χάλυβα και μάρμαρο, σύμφωνα πάντα με την αισθητική του.

Το 1987 κατασκευάζει τον πρώτο δημόσιο χώρο που δεν είναι άλλος από το μπαρ «Άστρα» στην Μύκονο. Το μπαρ που φιλοξένησε όλο το μυθικό τζετ σετ του νησιού και τόσα χρόνια μετά παραμένει αναλλοίωτο κατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου από τον Μηνά μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια. Η οροφή του είναι μια πιστή ανακατασκευή του νυχτερινού ουρανού του βόρειου ημισφαιρίου ενώ το περίφημο λογότυπο με τα διπλά άστρα δημιουργήθηκε ως ανάμνηση και γιορτή για τη γέννηση των δύο αγοριών του.

Το λογότυπο με τα διπλά άστρα που δημιούργησε ο σχεδιαστής Μηνάς
Το περίφημο λογότυπο με τα διπλά άστρα

Το 1992 παρουσιάζει για πρώτη φορά το πλήρες έργο του στην Γκαλερί Ζουμπουλάκη, έπιπλα και κατασκευές από ξύλο και μάρμαρο και για πρώτη φορά στο κοινό το χειροποίητο μαρμάρινο ηλιακό ρολόι του. Είναι η εποχή που θα τον ανακαλύψει η κορυφαία δανέζικη εταιρεία ντιζάιν Georg Jensen.

To 1996 αρχίζει η συνεργασία με την Georg Jensen και ο Μηνάς γίνεται ο πρώτος μη Σκανδιναβός καλλιτέχνης που ο διάσημος δανέζικος Οίκος δέχεται να φιλοξενήσει κάτω από την ομπρέλα του.  Επιπλέον του επιτρέπει να διατηρήσει την υπογραφή του στα αντικείμενα του. Οι εκθέσεις διαδέχονται η μία την άλλη. Από την Κοπεγχάγη στην Νέα Υόρκη και από το Λονδίνο στο Παρίσι τα αντικείμενα του Μηνά γίνονται φετίχ και ανάρπαστα. Ακολουθεί μια νέα συνεργασία με την διάσημο Οίκο πορσελάνης, Royal Copenhagen, για τον οποίο σχεδιάζει μια σειρά από πορσελάνινα σερβίτσια καθώς και ένα ρολόι χειρός περιορισμένης έκδοσης.

Ο Μηνάς δίπλα σε έναν καθρέφτη που έχει σχεδιάσει
Ο Μηνάς δίπλα σε έναν καθρέφτη που έχει σχεδιάσει

«Η Μύκονος είναι το διαβατήριο μου στον κόσμο» συνήθιζε να λέει και το 1998 ανοίγει το πρώτο του κατάστημα στο νησί σε ένα κτίριο κατασκευασμένο τον 17ο αιώνα που κάποτε ανήκε στην Μαντώ Μαυρογένους. Έκτοτε αρχίζει μια πολύ δημιουργική περίοδος αφιερωμένη εξ ολοκλήρου σε νέα σχέδια. Εμπλουτίζει τη συλλογή από πορσελάνη με νέα αντικείμενα, κατασκευάζει νέα έπιπλα και δίνει μεγάλη έμφαση στον βιομηχανικό σχεδιασμό. Το 2004 παρουσιάζει την πρόταση του για την Ολυμπιακή δάδα ενόψει των Ολυμπιακών της Αθήνας.

Το εξώφυλλο με αστέρια της εφημερίδας Athens Voice που σχεδίασε ο Μηνάς
Το εξώφυλλο της AV που σχεδίασε ο Μηνάς

Το 2005 ανοίγει το δεύτερο κατάστημα του στην Αθήνα πάλι σ' ένα παλιό κτίριο του 18ου αιώνα στην Κηφισιά. Το ανακαινίζει από την αρχή και δημιουργεί ένα χώρο που μοιάζει με γκαλερί περισσότερο παρά με κατάστημα μέσα στο οποίο ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει όλο το φάσμα των σχεδίων και κατασκευών του Μηνά από τα έπιπλα μέχρι τα χρηστικά αντικείμενα, τα κοσμήματα, τις πορσελάνες και φυσικά τα πρωτότυπα stand της ATHENS VOICE δεξιά και αριστερά της κυρίας εισόδου που εμπνεύστηκε, σχεδίασε και κατασκεύασε ο ίδιος το 2003 ως δώρο προς τους φίλους του που ξεκινούσαν την έκδοση της εφημερίδας.

54554-119798.jpg
Το σταντ για τις εφημερίδες της Athens Voice που σχεδίασε ο Μηνάς

Ο σχεδιαστής Μηνάς στέκεται ανάμεσα στο παγκάκι και τη λάμπα δρόμου που σχεδίασε για τη Μύκονο
Η λάμπα που σχεδίασε ο Μηνάς για τη Μύκονο

Το 2016 με πρόταση του Δήμου Μυκόνου κατασκευάζει μία λάμπα δρόμου και ένα παγκάκι με σκοπό να αλλάξουν την αισθητική του νησιού. Και οι δύο κατασκευές βρίσκονται σήμερα στο παλιό λιμάνι και μπορεί να της θαυμάσει ο επισκέπτης που κατεβαίνει.

Το παγκάκι που σχεδιασε ο Μηνάς για τη Μύκονο
Το παγκάκι που σχεδιασε ο Μηνάς για τη Μύκονο

MYKONOS PROMENADE by Minas. Direction Andonis Theocharis Kioukas

Δείτε το βίντεο που γύρισε ο σκηνοθέτης Αντώνης Κιούκας όταν πριν δυο χρόνια ο Μηνάς είχε κατέβει στην Μύκονο για να τοποθετήσει το παγκάκι  που είχε σχεδιάσει και κατασκευάσει εξ ολοκλήρου ο ίδιος. Το παγκάκι από ξύλο και μάρμαρο, δωρεά του Μηνά στον Δήμο Μυκόνου τοποθετήθηκε στο παλιό λιμάνι του νησιού. 

Το 2018 στο Μουσείο Μπενάκη γίνεται μια μεγάλη έκθεση με τίτλο «Clarity of shapes» αφιερωμένη στο έργο του με 50 ασπρόμαυρες φωτογραφίες τραβηγμένες από τον Κώστα Κουτάγιαρ. Παρουσίαζαν πορτραίτα ασυνήθιστων ανθρώπων άγνωστων και γνωστών όλοι «ντυμένοι» με τα κοσμήματα του Μηνά. Η συνύπαρξη των δύο καλλιτεχνών αποκάλυπτε πέρα από την αμοιβαία αγάπη και τις κοινές καλλιτεχνικές ανησυχίες τους με εξαιρετικό τρόπο. Ένα χρόνο αργότερα, το 2019, οι δύο καλλιτέχνες ξανασυναντιούνται για να δημιουργήσουν ένα βιβλίο που σκοπό είχε να δείξει την αυθεντικότητα, την απλότητα και την καθαρότητα της Μυκόνου συνδυασμένη με τα μοναδικά αντικείμενα του Μηνά.

Μοντέλο που φοράει σκουλαρίκια σχεδιασμένα από το Μηνά
©Costas Coutayar

Λίγο πριν φύγει πρόλαβε να πρωταγωνιστήσει σ  ένα υπέροχο ντοκυμαντέρ του Πάνου Καλλίτση με τίτλο «Μ ένα άσπρο χαρτί και ένα μολύβι» μέσα στο οποίο μιλάει με ένα σχεδόν ποιητικό τρόπο για τη ζωή του, τους φίλους του, τους συνεργάτες του, τα ταξίδια και τις πόλεις του κόσμου που τον φιλοξένησαν. Μια ταινία μικρού μήκους, ίσως ένα από τα καλύτερα αποχαιρετιστήρια φινάλε κάποιου που φεύγει αφήνοντας πίσω του μια αόρατη κορδέλα που γράφει επάνω της το δικό του μαντρά: «Οι ανυπάκουοι είναι αυτοί που κάνουν μόδα».

[[{"fid":"763295","view_mode":"default","fields":{"format":"default","alignment":""},"type":"media","field_deltas":{"1":{"format":"default","alignment":""}},"link_text":null,"attributes":{"class":"media-element file-default","data-delta":"1"}}]]

Top Reads

Δείτε ακόμα

Στην Athens Voice