Πιστοί στο savoir vivre ή στο TMI (too much information)
O μεταβαλλόμενος κόσμος του oversharing και το ναυάγιο του savoir vivre
Στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν, υπήρχαν εγχειρίδια καλής συμπεριφοράς. To savoir vivre αποτελούσε τη βάση της ευγενικής κοινωνίας, καθοδηγώντας τους ανθρώπους στην κατάλληλη κοινωνική συμπεριφορά και επικοινωνία. Παλιά, επίσης ο κόσμος είχε μία πολύ συγκεκριμένη άποψη για το τι είναι σωστό και ευγενές και τι όχι και ενδιαφερόταν για την εντύπωση που δίνει στους άλλους ανθρώπους. Ωστόσο, καθώς ταξιδεύουμε μέσα από την ιστορία, τόσο η ευγένεια όσο και η έννοια του «oversharing» έχουν αλλάξει αρκετά.
Η ευγένεια ανέκαθεν διαδραμάτισε ζωτικό ρόλο στη διατήρηση της αρμονίας σε διαφορετικές κοινότητες. Από τους αυστηρούς κανόνες στο τραπέζι μέχρι τις κατευθυντήριες γραμμές για κατάλληλα θέματα συζήτησης, η ευγένεια επισήμαινε τη σημασία της επίδειξης σεβασμού, συμπόνοιας και αυτοπειθαρχίας, προάγοντας ισχυρούς δεσμούς εντός οικογενειών και κοινωνιών.
Στον σύγχρονο κόσμο, αρκετοί παράγοντες έχουν συμβάλει στην σταδιακή υποβάθμιση της ευγένειας (ή του etiquette πιο σωστά), όπως η τεχνολογία και ψηφιακή επικοινωνία. Η εισαγωγή των smartphones και των κοινωνικών μέσων έχει αλλοιώσει θεμελιωδώς τον τρόπο που αλληλεπιδρούμε. Η επικοινωνία πρόσωπο με πρόσωπο έχει αντικατασταθεί από εικονικές ανταλλαγές, μειώνοντας τη σημασία των παραδοσιακών ενδείξεων ευγένειας όπως η γλώσσα του σώματος. Επίσης ο ρυθμός της σύγχρονης ζωής αφήνει ελάχιστο χώρο για την εκμάθηση και την εφαρμογή του etiquette.
Τις προάλλες σε ένα εστιατόριο πάνω στη θάλασσα στη Μήλο, μπήκα σε σκέψεις. Google-αραμε επί ώρα όλη η παρέα, ποιος είναι ο σωστός τρόπος να στήσεις τα μαχαιροπίρουνα. Κάποιος εδώ θα έλεγε ότι φταίει ότι όλοι ανήκουμε στη Gen Z, αλλά μήπως έχει δίκιο; Μήπως κανείς ποτέ δεν ασχολήθηκε να μας μάθει πως πρέπει να αφήνουμε τα μαχαιροπίρουνα ή μήπως απλώς δεν έχει και τόσο νόημα πως τα αφήνεις στο πιάτο; Εγώ πάντως ένιωθα ότι ήθελα να ξέρω.
Το oversharing, που κάποτε θεωρούνταν απαγορευμένο, βρίσκεται τώρα στο επίκεντρο της κοινωνικής συζήτησης. Συμβουλευτικές στήλες λαμβάνουν ερωτήσεις σχετικά με το πώς να προστατευθούμε από το φαινόμενο αυτό. Ιστοσελίδες ψυχολογίας συμβουλεύουν τους αναγνώστες για το πώς να αντιμετωπίσουν φίλους που το παραβιάζουν, αναλύοντας τα πάντα με λεπτομέρεια, από οικογενειακά προβλήματα έως τις σεξουαλικές τους εμπειρίες. Ακόμα και χρήστες του TikTok κατηγορούν τους συνομήλικούς τους για υπερβολική έκθεση λεπτομερειών της ζωής τους, ως κάτι που τους φθείρει ψυχικά. Και αναρωτιέμαι, ποια είναι τα όρια της αυτοέκφρασης; Και αν υπάρχουν ποιος τα θέτει; Και αν δεν υπάρχουν είμαστε καταδικασμένοι να ακούμε το TMI (too much information) του καθένα;
«Κάψ’ τους», «πέτα τους στη φωτιά», «μια σφαίρα κάνει τη δουλειά». Ενδεικτικά μερικά από τα σχόλια της παράνοιας.
Αυτό που, κάποτε λειτούργησε ως ένας οδηγός για τον καθορισμό του τι ήταν κατάλληλο να αποκαλυφθεί, σήμερα χωρίς αυτές τις σαφείς κοινωνικές καθοδηγήσεις, οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν την πρόκληση να καθορίσουν τη γραμμή μεταξύ αυθεντικής αυτο-έκφρασης και oversharing.
Ενώ η χαλάρωση των κοινωνικών κανόνων έχει χαρίσει στους ανθρώπους την ελευθερία να εκφράζονται ανοιχτά, έχει δημιουργήσει ταυτόχρονα ανησυχίες σχετικά με την υπερβολική αποκάλυψη και τις επιπτώσεις της. Η εύρεση ισορροπίας μεταξύ αυτο-έκφρασης και σεβασμού των ορίων των άλλων αποτελεί πρόκληση στην ψηφιακή εποχή.
Καθώς πλοηγούμαστε σε αυτό το διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο, η αναθεώρηση των αξιών που κάποτε υποστήριζαν την ευγένεια μπορεί τελικά ίσως και να προσφέρει κάποιες χρήσιμες εισηγήσεις για τη δημιουργία ευγενικών και αρμονικών σχέσεων, τόσο στο διαδίκτυο όσο και στην καθημερινή ζωή.
Πωλείται όπως είναι... μακιγιαρισμένο
