Λύκαινες: Μια ομάδα αυτογνωσίας, ελευθερίας, δύναμης

Σε πολλές γυναίκες -συμπεριλαμβανομένης κι εμένα- υπάρχει η αίσθηση ότι κάτι μας λείπει. Κάτι που μας κρατά αποκομμένες από την ολότητά μας. Μας κρατά μακριά από τον ίδιο μας τον εαυτό. Όταν λοιπόν έμαθα για την ομάδα «Λύκαινες» που έχει δημιουργήσει η Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Career & Executive Coach, NLP Master Practitioner και Ιδρύτρια του Lifepassport, Δήμητρα Καρατώλου, κάτι με ιντριγκάρισε και της τηλεφώνησα. «Τη σπίθα γι’ αυτή την ομάδα την έδωσε το βιβλίο της Clarissa Pinkola Estes “Γυναίκες που τρέχουν με τους λύκους” από τις εκδόσεις Κέλευθος» θα μου πει. «Αισθάνθηκα σαν να ήρθε η άγρια γυναίκα να μ’ έπιασε απ’ το χέρι και να μου ‘πε: “Σήκω δεν είσαι μόνη, όλα αυτά που σου έχουν συμβεί έχουν συμβεί και σε άλλες. Εμπιστεύσου αυτά που νιώθεις. Δεν είναι ούτε περίεργα, ούτε τρελά και μπορείς να ξαναβρείς τα πατήματα σου και να γίνεις πιο ελεύθερη μέσα από τις επώδυνες διαδρομές”» μου λέει η Δήμητρα.

Στο βιβλίο η συγγραφέας, μέσα από μύθους και παραμύθια από διάφορους πολιτισμούς, κάνει μια βαθιά εξερεύνηση της γυναικείας ψυχολογίας με σκοπό την ενδυνάμωση των γυναικών. Η Δήμητρα Καρατώλου χρησιμοποιεί το βιβλίο και τις ιστορίες του, ως όχημα για να ενθαρρύνει τις γυναίκες της ομάδας των Λυκαινών να αγκαλιάσουν τα πρωταρχικά τους ένστικτα. Τη διαίσθηση και τη δημιουργικότητά τους ώστε να βρουν αυτό το κάτι που τους λείπει για να είναι ολόκληρες. Να ανακτήσουν δηλαδή τον αυθεντικό τους εαυτό και να απελευθερωθούν από τους κοινωνικούς περιορισμούς που τις πνίγουν. «Κάθε γυναίκα έχει μέσα της αυτή την αστείρευτη πηγή της άγριας ζωής. Ασχέτως αν έχουμε εξημερωθεί είμαστε άγρια ζωή που έχει μέσα της ποιότητες όπως η ελευθερία, η διαίσθηση, η δημιουργικότητα, η μοναδικότητα, η συνύπαρξη. Θεωρώ ότι εντασσόμενη μια γυναίκα σε ομάδες με άλλες γυναίκες που ψάχνουν αυτή τη πηγή, σίγουρα ενισχύει τη δύναμη της, καταλαβαίνει καλύτερα τον εαυτό της» μου λέει η Δήμητρα, κι εμένα με ενδιαφέρει να μάθω, και για να μάθεις πρέπει να βουτήξεις στα βαθιά. Και το κάνω. Μπαίνω στην ομάδα.

Η ομάδα Λύκαινες της Δήμητρας Καρατώλου

Η ανάκτηση της άγριας γυναίκας, η ανάκτηση της γυναικείας αδάμαστης ψυχής που έχει χαθεί από τις κοινωνικές πιέσεις, δεν είναι μια μοναχική διαδικασία. Είναι ομαδική δουλειά αφού είναι συνυφασμένη με τη φυλή. Οι λύκοι είναι φυλές. Η Αγγελική, η Άννα, η Κλειώ, η Δάφνη, η Δήμητρα, η Μαρία, η άλλη Δήμητρα, η Μαριλένα, η Άννυ και εγώ η Βασιλική, είμαστε η «φυλή των Λυκαινών». Στην ομοψυχία που επικρατεί στην ομάδα, στη σύνδεση που θα υπάρξει με τις προηγούμενες λύκαινες και τις επόμενες, βρίσκουμε τη δύναμη να απελευθερωθούμε από τις αλυσίδες της καταπίεσης και να μπούμε στην πληρότητα που βρίσκεται μέσα μας. Η Δήμητρα Καρατώλου δημιούργησε μια ομάδα καταφύγιο, έναν «ασφαλή χώρο» (όπως θα πει και μια παλιά Λύκαινα) χωρίς επικρίσεις, όπου όλες είμαστε ελεύθερες να εκφράσουμε όλα όσα μας κάνουν ανθρώπους, όλα όσα μας κάνουν γυναίκες. Τον φόβο, τη θλίψη, τη χαρά, τον αισθησιασμό, την ευαλωτότητα, τη δύναμη. «Στην αρχή είχα ένα μάγκωμα για την ενδεχόμενη έκθεση σε άγνωστες γιατί είμαι πολύ εσωστρεφής. Όσο περνούν οι μήνες όμως και γνωριζόμαστε καλύτερα, χαίρομαι που πήρα την απόφαση να συμμετάσχω στην ομάδα και ανυπομονώ να συνεχίσουμε την ανάγνωση, τη συζήτηση και το μοίρασμα» θα πει η Δάφνη.

Το «μάγκωμα» που αναφέρει η Δάφνη νομίζω ότι είναι αποτέλεσμα του φόβου να εκφραστούμε ελεύθερα, ένα εργαλείο ελέγχου που επιβάλλεται στις γυναίκες από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας. Από τους πιο ισχυρούς περιορισμούς με σκοπό να καταπνίξει τα έμφυτα χαρίσματά μας και να αρνηθούμε το μεγαλείο μας. Περιορισμοί που μας επιβλήθηκαν από την πατριαρχική κοινωνία μας και μας οδήγησαν σε ένα βαθύ μαρκάρισμα που πνίγει την ανάσα μας, την αλήθεια μας, την ύπαρξή μας. Πόσες και πόσες γυναίκες μέσα στον χρόνο δεν δοκιμάστηκαν ανελέητα επειδή τόλμησαν να αμφισβητήσουν τους κοινωνικούς κανόνες. «Μαθαίνουμε να υπάρχουμε με ένα τρόπο πιο καλουπωμένο και λιγότερο ελεύθερο. Όλα αυτά που κάνουμε στην ομάδα ουσιαστικά μιλάνε για την ελευθερία. Την ελευθερία να είμαι ο εαυτός μου. Ο πολύχρωμος εαυτός μου που έχει μέσα διάφορες αποχρώσεις. Κάποιες πιο σκοτεινές, κάποιες πιο φωτεινές. Όλα αυτά μας βοηθάνε να ξαναβρούμε τη δύναμη μας» λέει η Δήμητρα Καρατώλου.

«Έντεκα γυναίκες μοιραζόμαστε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας για θέματα της ζωής, αυτά που ξέρουμε και μας απασχολούν κι αυτά που ασυνείδητα κουβαλάμε, αναπαράγουμε, μεταδίδουμε και ανατροφοδοτούμε» θα πει η Κλειώ. Πόση αλήθεια πραγματικά έχουν τα λόγια της Κλειούς! Πώς μπορεί να αλλάξει η ζωή μας όταν ξεχνάμε συνεχώς την ανάγκη της σύνδεσης, της πραγματικής σύνδεσης. «Στη μέχρι τώρα συμμετοχή μου στην ομάδα έχω μπορέσει να εκφράσω όσα νιώθω σήμερα για τα σημαντικά θέματα ζωής και σχέσεων που αφορούν όλες τις γυναίκες αλλά και να νιώσω ότι ακούστηκα, τυπικά και ουσιαστικά, δεχόμενη τα σχόλια και τις παρατηρήσεις των υπόλοιπων λυκαινών ως μία άλλη οπτική για όσα φέρνω "στο τραπέζι”. Ταυτόχρονα, ακόμα και όταν δεν συμμετέχω ενεργητικά, η παρατήρηση των διαφορών μας στην αντίληψη των πραγμάτων, στην έκφραση της ψυχής, τον τρόπο συσχέτισης με το ανθρώπινο και μη περιβάλλον, είναι για μένα σχολείο εκμάθησης του κόσμου και, τελικά, του εαυτού μου» καταλήγει η Κλειώ.

Η δύναμη του να ανήκεις

«Χαίρομαι άγρια (σαν λύκαινα που είμαι!) που ανήκω στις "Λύκαινες" γιατί εκεί βιώνω έναν κύκλο εμπιστοσύνης που μέσα του εξερευνώ μαζί με άλλες γυναίκες -με τις οποίες αισθάνομαι ότι μοιραζόμαστε κοινές αξίες- ένα πολύ ιδιαίτερο και διεισδυτικό βιβλίο για τη γυναικεία ψυχή, γραμμένο από μια γυναίκα ψυχαναλύτρια. Νιώθω ότι σαν εμπειρία με γεμίζει και με πλουτίζει καθώς διαπερνάει συγχρόνως την ψυχή και το μυαλό μου» λέει η Αγγελική κι εγώ κρατώ τη λέξη «ανήκω».

Το να ανήκεις είναι μια θεμελιώδης ανθρώπινη ανάγκη αφού μας δίνει το αίσθημα της σύνδεσης, της αποδοχής και της εκτίμησης από τους άλλους. Ωστόσο πολλές φορές για να καλύψουμε αυτή την ανάγκη μας για σύνδεση, κάνουμε επιλογές που μπορεί να έχουν βαθύ αντίκτυπο στην ευημερία μας και στην ευτυχία μας. «Θέλοντας να ικανοποιήσουμε την ανάγκη αυτή, κι όταν δεν έχουμε πραγματικά γνωρίσει τον εαυτό μας, μπορεί να πηγαίνουμε στο λάθος μέρος, για το λάθος λόγο, πληρώνοντας το τίμημα. Το να γνωρίσουμε τον εαυτό μας, άρα και τι μας ταιριάζει, θέλει επιμονή και συνεχή αναζήτηση. Ανταμείβονται όμως οι κόποι μας, γιατί μαθαίνουμε έτσι. Και τον εαυτό μας και τη ζωή. Και οι επιλογές μας γίνονται πιο σοφές. Βήμα-βήμα βρίσκουμε την “αγέλη” μας, ανθρώπους και πλαίσια συνύπαρξης που μας ταιριάζουν, όπου νιώθουμε αποδεκτοί και βλέπουμε τον πολύχρωμο, πολυτάλαντο εαυτό μας να ξεμυτίζει και να ανθίζει. Μια τέτοια ομάδα ανακάλυψης και άνθισης είναι οι Λύκαινες» εξηγεί η Δήμητρα Καρατώλου και όλες νιώθουμε αυτό το ισχυρό σύστημα υποστήριξης που δημιούργησε η Δήμητρα στην ομάδα.

«Στην ομάδα ήρθα σε επαφή με γυναίκες που μπορεί να μην γνώριζα αλλιώς, άλλες ηλικίες, άλλες εμπειρίες, σε άλλη φάση στη ζωή τους. Αλλά αυτό είναι που κάνει την ομάδα ξεχωριστή και μας φέρνει κοντά. Μπορούμε να δούμε διαφορετικές οπτικές, να συνδεθούμε, να αναγνωρίσουμε τους εαυτούς μας μέσα από τις ματιές των άλλων Λυκαινών» θα πει η Δάφνη και όλες νιώθουμε σαν να βρήκαμε την αγέλη μας, σαν να μην είμαστε πια εξόριστες. «Κάθε συνάντηση με τις Λύκαινες είναι μια υπενθύμιση: μια ιερή συνάντηση με τη γυναικεία φύση μας. Μια μύηση τη φορά για να συναντήσουμε την αυθεντική πλευρά μας. Η Άγρια Γυναίκα ξυπνά και η ζωή μας ζωντανεύει με τελετουργικό τρόπο» λέει η Άννυ υπενθυμίζοντας μας… τη σχέση μας με τη φύση.

Για να διεκδικήσουμε ξανά την άγρια γυναίκα πρέπει να ξαναβρούμε τη στενή μας σχέση με τη φύση. Όταν είμαστε συνδεδεμένες με το φυσικό περιβάλλον θυμόμαστε πάντα το λόγο για τον οποίο είμαστε εδώ. Θυμόμαστε το οξυγόνο που μας δίνει ζωή. Τη διατροφή μας που θρέφει το σώμα και το μυαλό μας. Τις εποχές που μας διδάσκουν. Τα στοιχεία της φύσης, τον άνεμο που μας ψιθυρίζει μυστικά, τη φωτιά που πυροδοτεί το πάθος μας και το νερό που ξεπλένει όλα όσα δεν μας χρησιμεύουν πια. Αγκαλιάζοντας τη φύση βρίσκουμε παρηγοριά, καθοδήγηση και μια βαθιά σύνδεση με την άγρια ουσία μας.

Ο πολιτισμός μας όμως, έχει μια εμμονή με τα πρότυπα ομορφιάς κατακρίνοντας τα σώματα των γυναικών, τα παραπανίσια κιλά, τα γηρατειά. Ενθαρρύνει τη γυναίκα στην κατακρεούργηση του σώματος της με τις πλαστικές επεμβάσεις, με τον ίδιο τρόπο που κατακρεουργεί και το τοπίο. «Η άγρια φύση ποτέ δεν θα συνηγορούσε στο μαρτύριο ενός σώματος, μιας κουλτούρας ή ενός φυσικού τοπίου. Η άγρια φύση ποτέ δεν θα δεχόταν να υποβάλει τη μορφή της σε βασανιστήρια, προκειμένου να φανεί η αγοραία αξία της, προκειμένου δηλαδή να γίνει πιο ελκυστική οπτικά και πιο πολύτιμη οικονομικά» γράφει η Clarissa Pinkola Estes.

Ακολουθώντας τα στερεότυπα της κοινωνίας κρατάμε την άγρια γυναίκα μέσα μας φυλακισμένη, υποταγμένη στις πατριαρχικές δομές. Κι αυτή λαχταρά να απελευθερωθεί από τα κοινωνικά δεσμά, να εκφράσει την απείθαρχη ουσία της, να μας φέρει σε επαφή με τα ένστικτα μας και με τη διαίσθηση μας. Τη διαίσθησή μας «αυτή τη φωνούλα που βρίσκεται μέσα μας και την έχουμε σιγάσει»όπως λέει η Δήμητρα Καρατώλου παρακινώντας τις Λύκαινες να ανοίξουμε τα αυτιά μας για να ακούσουμε όλα αυτά που δεν μπορούσαμε να ακούσουμε πριν.

Ένα ταξίδι στα αχαρτογράφητα βάθη της ψυχής μας η ομάδα Λύκαινες, μια εμπειρία που αξίζει τον κόπο να την έχει κάθε γυναίκα γιατί στο τέλος ξέρεις τι σημαίνει να επιστρέφεις στο σπίτι. Στον εαυτό σου.