Πώς καθαρίζω τα κοσμήματά μου;

Ο χρυσός δεν λάμπει. Το ασήμι μοιάζει μπαρουτοκαπνισμένο και η διαμαντόπετρα, με γυαλί που βρήκες στην άμμο. Ο δικός σου μικρός «θησαυρός» (κάθε κομμάτι του και μια όμορφη ανάμνηση από τη γιαγιά, τη μαμά, τη νονά, τον έρωτα της ζωής σου) είναι ένα μπερδεμένο κουβάρι σε ένα κουτί. Ο χρόνος ο αδυσώπητος και οι αναπόφευκτες φθορές του από τη μια, η δική σου ανακουφιστική ψευδαίσθηση – τα «τα έχω φυλαγμένα» - αλλά και συνήθειές σου, η λοσιόν σώματος που θα απλώσεις πάνω σου, η κρέμα χεριών, τα αφρόλουτρα και τα αρώματα… αφήνουν πάνω τους σημάδια. Ευτυχώς, είτε πρόκειται για οικογενειακά κειμήλια ή κομμάτια που φοράς συχνά, υπάρχει τρόπος να τα προστατέψεις, αρκεί να ξέρεις πως να τα καθαρίζεις και να τα τακτοποιείς σωστά:

Ασήμι

Υγρό πιάτων: σε ένα γυάλινο μπολ ανακάτεψε μερικές σταγόνες υγρού πιάτων με ζεστό νερό. Βούτηξε στο σαπουνόνερο ένα μαλακό πανάκι, στράγγιξέ το και τρίψε με αυτό τα ασημένια σου κοσμήματα για να φύγει το οξειδωμένο «μαύρο». Ξέπλυνε κατόπιν με δροσερό νερό και στέγνωσε με ένα καθαρό, επίσης μαλακό, πανάκι.

Μαγειρική σόδα: Για εκείνα που έχεις καιρό να φορέσεις και είναι πιο έντονα μαυρισμένα, ανακάτεψε τρία μέρη μαγειρικής σόδας με ένα μέρος νερού για να δημιουργηθεί μια πάστα. Βρέξε το κόσμημά σου και πέρασε την πάστα με ένα μαλακό πανί που δεν αφήνει χνούδια. Φρόντισε να «φτάσει» σε όλα τα σημεία του κοσμήματος, σχισμές, αυλακώσεις, γωνίες… γυρίζοντας το ύφασμα σε καθαρά του σημεία, αφού μαζεύει πάνω του τη βρωμιά και την οξείδωση. Ξέπλυνε και στέγνωσε με ένα μαλακό καθαρό πανί.

Οδοντόκρεμα: Η παλιά συνταγή με τις ήπιες ιδιότητες. Βάλε μια μικρή ποσότητα «παραδοσιακής» λευκής οδοντόκρεμας - όχι τζελ, ούτε χρωματιστή, ούτε με κόκκους ή ρίγες - στο δάκτυλό σου ή σε ένα μαλακό πανί και τρίψε απαλά το μαυρισμένο ασήμι. Ξέπλυνε με χλιαρό νερό και γυάλισέ το σκουπίζοντάς το με καθαρό μαλακό πανί.  

Χρυσός

Βραχιόλια, αλυσίδες, σκουλαρίκια από μασίφ χρυσό βρίσκουν τη χαμένη τους λάμψη με ένα «μπάνιο» σε ένα μπολ με μερικές σταγόνες υγρού πιάτων και ζεστό νερό. Εάν τα χρυσά σου είναι πολύ μικρά κομμάτια, αυτά θα τα βουτήξεις στο νερό μέσα σε ένα σουρωτηράκι. Τα αφήνεις να μουλιάσουν για περίπου πέντε λεπτά ώστε να απομακρυνθεί η βρωμιά, αναδεύοντας που και που το νερό με το δάκτυλό σου.

Κατόπιν τα βγάζεις, τα απλώνεις σε ένα καθαρό μαλακό πανί χωρίς χνούδι και περνάς τυχόν σχισμές, χαράξεις και συνδέσμους με μια μαλακή (βεβαιώσου, όχι μέτρια…) οδοντόβουρτσα για να αφαιρέσεις βρωμιά παγιδευμένη στα σημεία. Ξεπλένεις με τρεχούμενο νερό - τα μικρά ξανά στο σουρωτήρι - και σκουπίζεις με μαλακό πανάκι.

Τα επιμεταλλωμένα

Για επιχρυσωμένα ή βερμέι  κοσμήματα είναι προτιμότερο να μην τα τρίβεις, καθώς ακόμη και η ελάχιστη τριβή μπορεί να προκαλέσει φθορές στην πατίνα τους, αφήνοντας εκτεθειμένο το μέταλλο της βάσης, αλλοιώνοντας ως εκ τούτου, το χρώμα.  Αν ωστόσο το έχουν ανάγκη, ιδανικά θα χρησιμοποιήσεις ένα σφουγγαράκι απολέπισης και όχι οδοντόβουρτσα (όσο μαλακή κι αν είναι). Στα βερμέι, η βάση είναι το ασήμι, το οποίο είναι ένα μαλακό μέταλλο και χαράσσεται εύκολα. Εάν δεν μπορείς να ξεχωρίσεις τη διαφορά μεταξύ βερμέι, ατόφιου χρυσού και επιχρυσωμένου, η τιμή του είναι ένα σημαντικό πρώτο «στοιχείο». Το ολόχρυσο είναι πολύ πιο ακριβό από το βερμέι, το οποίο με τη σειρά του είναι πιο ακριβό από το επιχρυσωμένο. Το ολόχρυσο κόσμημα φέρει πάντα σφραγίδα με τα καράτια του, ενώ το βερμέι έχει τη σφραγίδα 925 (για το ασήμι).

Πολύτιμες και ημιπολύτιμες πέτρες

Διαμάντια, σμαράγδια, ζαφείρια, ρουμπίνια… Για να ανακτήσουν τη χαμένη τους λάμψη, μπορείς να ακολουθήσεις τους παραπάνω τρόπους καθαρισμού των μετάλλων με τη μόνη διαφορά πως αντί για νερό, θα χρησιμοποιήσεις φυσικώς ανθρακούχο  μεταλλικό νερό (τύπου Περιέ), καθώς οι φυσικοί ηλεκτρολύτες που περιέχει και δημιουργούν τις φυσαλίδες του απομακρύνουν υπολείμματα συσσωρευμένης βρωμιάς που κρύβεται στις ενώσεις. Βούρτσισε απαλά και με αργές κινήσεις τα πετράδια, και στα σημεία που ενώνονται με το μέταλλο, με μια μαλακή οδοντόβουρτσα και κατόπιν ξέπλυνέ τα σε ένα μπολ με καθαρό νερό ή μέσα σε ένα σουρωτήρι κάτω από το νερό της βρύσης. Τα σκουπίζεις ταμποναριστά με μαλακό πανί.  

Μαργαριτάρια…handle with care

Τα πανέμορφα μαργαριτάρια με τo αριστοκρατικό υπόλευκο «φως» τους είναι τόσο  ευαίσθητα που ο,τιδήποτε άλλο εκτός από ένα απαλό πανί και λίγο νερό, θεώρησέ το απαγορευτικό.

Τα μαργαριτάρια είναι πορώδη και μαζεύουν εύκολα σκόνη και βρομιά που καλύπτει τη φυσική τους γυαλάδα, κάνοντάς τα να κιτρινίζουν. Είτε πρόκειται για αληθινά ή καλλιεργημένα ή ψεύτικα, σε καμία περίπτωση δεν τα μουλιάζεις σε νερό, καθώς αυτό μπορεί να χαλαρώσει και να αποδυναμώσει τη μεταξωτή κλωστή που τα συγκρατεί. Για να τα καθαρίσεις, απλώνεις τη σειρά σε ένα μαλακό ύφασμα και περνάς τα μαργαριτάρια, με ένα καθαρό μαλακό βουρτσάκι μακιγιάζ (!) - σαν αυτό που απλώνεις σκιά στα μάτια - που έχεις βουτήξει σε ζεστό νερό με ελάχιστη ποσότητα απαλού (παιδικού) σαμπουάν. Φρόντισε το βουρτσάκι να μην έχει περιττό νερό να στάζει, στράγγιξε ή τίναξε το νερό πριν το οδηγήσεις σε όλη τους την επιφάνεια. Στο τέλος, σκούπισε τα μαργαριτάρια με ένα βρεγμένο και καλά στραγγιγμένο απαλό κομμάτι ύφασμα. Αφήνεις τη σειρά να στεγνώσει καλά σε επίπεδη επιφάνεια ώστε να μην «τσαλακώνεται» ή μπερδεύεται η κλωστή που τα συγκρατεί. Η ίδια τακτική «στεγνού» καθαρίσματος ενδείκνυται και στα τιρκουάζ και τα οπάλια (που επίσης είναι πορώδη). 

ΦΥΛΑΞΕ ΤΑ ΣΩΣΤΑ

Μακριά από τον ήλιο
Κάποιες πολύτιμες πέτρες, όπως ο αμέθυστος, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στο φως του ήλιου και αποχρωματίζονται εάν παραμείνουν εκτεθειμένες για πολύ καιρό στις επιβλαβείς UV ακτίνες (ήτοι κοντά σε σημεία που «λούζει» άπλετο το φως της μέρας).

Καταστροφική για πολλές επίσης πολύτιμες πέτρες είναι και η ζέστη, όπως για το οπάλιο, για παράδειγμα, που αν παραμείνει δίπλα σε πηγές θερμότητες για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να αρχίσει να ξεφλουδίζει και να θρυμματίζεται…

Μακριά από υγρασία
Κάποια μέταλλα όπως το ασήμι έχουν ιδιαίτερα χαμηλή ανεκτικότητα στην υγρασία. Εάν φυλάσσονται σε σημείο με υγρασία, οξειδώνονται και μαυρίζουν γρηγορότερα. Εάν η υγρασία είναι κάτι που δεν μπορείς να αποφύγεις, φύλαξε τα ασημένια σου κοσμήματα σε σακουλάκια πλαστικά μαζί με φακελάκια silica gel (αυτά τα μικρά που βρίσκεις στα κουτιά με τα καινούργια σου παπούτσια). Τα μαργαριτάρια και το οπάλιο, από την άλλη, αγαπούν την υγρασία. Μην τα τοποθετήσεις ποτέ σε θυρίδα ασφαλείας ή … χρηματοκιβώτιο που κλείνουν ερμητικά, γιατί θα ξεραθούν και θα σπάσουν.

Ποτέ όλα μαζί…
Για να αποφύγεις χτυπήματα, γρατζουνιές και χαράγματα, φυλάς τα κοσμήματά σου σε ξεχωριστές θήκες ή σακουλάκια, ειδικά τα πιο ευαίσθητα όπως το ασήμι, το οπάλιο, το λάπις λάζουλι και, καλά μάντεψες, τα μαργαριτάρια που δεν θέλεις να μπλέκονται και να τρίβονται με άλλα κομμάτια της «συλλογής» φτιαγμένα από πιο σκληρά υλικά.

Μην κρεμάς το μαργαριταρένιο σου κολιέ και μην το φυλάς όπως πέφτει «μπερδεμένο» από τη χούφτα σου. Άνοιξε το κούμπωμά του και τοποθέτησέ το σε επίπεδη επιφάνεια… σαν να σχεδιάζεις ένα σαλιγκάρι.  

Να θυμάσαι:

-Βγάζε τα δακτυλίδια σου όταν πλένεις τα χέρια σου ή βάζεις καλλυντικές κρέμες στο σώμα και τα χέρια που μπορεί να αφήσουν υπολείμματα λιπαρότητας.

-Φόρεσε το άρωμά σου ΠΡΙΝ φορέσεις το κολιέ, το βραχιόλι, τα σκουλαρίκια.

-Μην φοράς κοσμήματα όταν κολυμπάς στη θάλασσα ή την πισίνα. Το αλάτι και το χλώριο αντίστοιχα, προκαλούν ανεπανόρθωτες φθορές.

-Μην αφήνεις τα ασημένια σου κοσμήματα να «κάθονται» σε μια κοσμηματοθήκη. Να τα φοράς! Όσο πιο συχνά τα φοράς τόσο πιο «λαμπερά» γίνονται, αφού η συχνή τριβή με το δέρμα εμποδίζει το οξειδωτικό «μαύρισμα».  

-Συνιστώ να πηγαίνεις τακτικά τα πιο πολύτιμα κοσμήματά σου σε έμπειρο κοσμηματοπώλη, ο οποίος έχει τη γνώση και θα φροντίζει ώστε όλα τα μέρη να παραμένουν σε καλή κατάσταση. Και, εάν σου φαίνεται μπελάς να τα καθαρίσεις μόνη σου ή θέλεις να αποφεύγεις τις DIY ευθύνες, ρώτησέ τον για τα προϊόντα ή τα καθαριστικά κιτ που κυκλοφορούν στην αγορά, ειδικά σχεδιασμένα για πέτρες, μαργαριτάρια και μέταλλα.